مزار امامزاده اخرس بن موسی(ع)
مزار امامزاده اخرس بن موسی(ع) زیارتگاهی در حومه شهر کربلا است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | در منطقه معروف به «الابیتر» در حومه شهر کربلا |
ساختمان کنونی بقعه، شکل مربع داشته و بالای آن گنبدی مخروطی‌شکل، به ارتفاع تقریبی چهار متر قرار دارد و ضریح آن فلزی به رنگ سفید در وسط اتاق است.
نسب مدفون در این بارگاه را نسب‌شناسان کامل ذکر کرده اند و این امامزاده را به خاندان آل خرسان منتسب می‌دانند.
موقعیت جغرافیایی
این زیارتگاه، در منطقه معروف به «الابیتر» در حومه شهر کربلا و در سه کیلومتری روستای ابراهیمیه، قرار دارد و از مناطق تابع «غاضریات» می‌باشد که در جاده کشاورزی روستایی واقع شده است و تا مرکز استان کربلا دوازده کیلومتر فاصله دارد.
ساختمان بقعه
بنای بقعه، پیش‌تر به شکل مربع و آباد و پر از زائر بود و گرداگرد آن، صحن کوچکی قرار داشت که به مرور زمان ویران شد. می‌گویند این مکان، پیش از این، باغی از املاک خاندان کمونه بود و در گذشته، به نام «شکارة الامام»، به معنای موقوفات قبر امام، معروف بوده است. بازسازی بقعه به هزینه خادم آن، حمزه سلطان و برخی از ساکنان اطراف، صورت گرفته است.
ساختمان کنونی بقعه، مربع شکل و ابعاد هر ضلع آن، یازده متر و ارتفاع آن، چهار متر است. بالای مرقد، گنبدی مخروطی شکل، به ارتفاع تقریبی، چهار متر قرار دارد و روزنه‌ای در ساقه آن، قرار داده شده است. وسط اتاق، ضریح فلزی به رنگ سفید و به ابعاد 3* 65/ 1 متر و به ارتفاع دو متر، از مرقد محافظت می‌کند.
دور بقعه، درختان نخل و دیگر درختان، زینت‌بخش است و فضای مناسبی را برای استراحت زائران، پدید آورده است.[۱]
نسب اخرس بن موسی
نسب شریف شخص مدفون در بقعه، این‌گونه است: محمد بن ابی‌الفتح اخرس ابن ابی‌محمد بن ابی‌ابراهیم بن ابی‌الغنائم (در برخی نسخه‌های انساب ابوالفتیان آمده است.) بن عبدالله بن علی بن الحسن برکة بن ابی‌الطیب احمد الاکبر بن ابی علی حسن بن محمد الحائری بن ابراهیم المجاب ابن محمد العابد بن امام موسی کاظم(ع). [۲] وی از سادات بزرگوار بود که در حومه شهر کربلا سکونت داشت و خاندان سادات آل خَرسان که در نجف اشرف و سایر سرزمین‌ها سکونت دارند، از نوادگان وی می‌باشند.[۳]
سید جعفر اعرجی، ضمن اشاره به نسب شریف وی، می‌نویسد: شجره‌نامه‌ای خطی، از برخی بزرگان نسب، به دستم آمد که ذیل نام ابوالفتح اخرس، «محمد» و ذیل ابی‌محمد «حسن» و ذیل ابی‌ابراهیم «محمد»، و ذیل ابوالفتیان، «محمد» نوشته شده بود.[۴] از جمله نوادگان محمد بن ابی‌الفتح اخرس، سید شمس‌الدین محمد بن احمد بن علی بن محمد بن اخرس است که به عنوان فقیه، از او یاد می‌شود.
با توجه به شهرت بالای این خاندان در نجف و کربلا و در عراق، در قرن نهم هجری، شخصی خود را از نسل احمد بن علی بن محمد بن اخرس، معرفی کرد که علامه نسابه ابن‌عنبه، ادعای او را باطل دانست.[۵]
برخی به استناد نوشته ضامن بن شدقم، حسن برکه را فرزند ابوالحسن معصوم ابن ابی‌الطیب احمد می‌دانند که به یقین، اشتباهی در انتساب برادرزاده وی، صورت گرفته است.[۶]
آل خرسان، یکی از خاندان‌های محترم و جلیل‌القدر عراق است که از میان آنان، شخصیت‌های برازنده علمی، فقهی، ادبی و سیاسی برخاسته‌اند. این خاندان، چند قرن، افتخار کلیدداری حرم امیرمؤمنان(ع) را دارند.[۷]
پانویس
- ↑ مراقد المعارف، ج1، ص132؛ مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص166؛ معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص71 و 72.
- ↑ الاساس، ص206.
- ↑ مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا، ص165.
- ↑ مناهل الضرب، ص487 و 488.
- ↑ عمدة الطالب، ص266؛ عمدة الطالب الصغری، جمال‌الدین الحسینی، ص119.
- ↑ المشاهد المشرفة، ج1، ص92؛ تحفة الازهار، ج3، ص182.
- ↑ المعقّبون من آل ابی‌طالب، ج2، ص284.
منابع
- مراقد المعارف: محمد حرزالدين، تحقيق: محمدحسين حرزالدين، قم، سعيد بن جبير، ٢٠٠٧م.
- مرقدها و مكان‌هاى زيارتى كربلا: عبدالامير قريشى، ترجمه: احسان مقدس، چاپ ١، تهران، مشعر، ١٣٩١ه. ش.
- معجم المراقد والمزارات في العراق: ثامر عبدالحسن العامري، (لا م)، (لا ن)، (لا ت).
- الاساس لأنساب الناس: السيد جعفر الاعرجي، تحقيق: السيد حسين ابوسعيدة الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه. ق.
- مناهل الضرب في انساب العرب: سيد جعفر الاعرجي النجفي الحسيني، قم، مكتبة آيت‌الله العظمي المرعشي النجفي، ١۴١٩ه. ق.
- عمدة الطالب الصغري: جمال‌الدين احمد بن علي الحسيني، تحقيق: السيد مهدي الرجائي، قم، مكتبة آيةالله العظمي المرعشي النجفي، ١۴٣٠ه. ق.
- المشاهد المشرفة: السيد حسين ابوسعيدة، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
- تحفة الازهار و زلال الانهار في نسب ابناء الائمة الاطهار: ضامن بن شدقم الحسيني المدني، چاپ ا، تهران، ميراث مكتوب، ١٣٧٨ه. ش.
- المعقّبون من آل ابي‌طالب: السيد مهدي الرجائي الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه. ق - ١٣٨۵ش.