مزار سید احمد ابوهاشم
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | در 25 کیلومتری شمال غربی کربلا، در منطقه «شفاثا» (عینالتمر) |
| نام‌های دیگر | مزار احمد بن هاشم |
مزار سید احمد ابوهاشم، زیارتگاهی در کشور عراق در شمال غربی شهر کربلا، در منطقه شفاثا، قرار دارد.
قبر این امامزاده در سال 1843 م آشکار شده و ساختمان آن بیش از صد سال، سابقه تاریخی دارد.
درباره نسب امامزاده بین نسب‌شناسان اختلاف است، اما در این اختلافی نیست که او از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است.
موقعیت جغرافیایی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این زیارتگاه که به «احمد بن هاشم» معروف است، در 25 کیلومتری شمال غربی کربلا، در منطقه «شفاثا» (عین التمر)، واقع است و میان اعراب بیابانی، بسیار معروف است، بهطوریکه همواره به او پناه میآورند و نذر میکنند.
ساختمان بقعه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این قبر در سال 1843 م آشکار گشته و روی سنگی، به نام مدفون در آن، اشاره شده است. در صد متری شمال آن نیز برادرش، سید محمد، مدفون میباشد.[۱]
ساختمان آرامگاه که بیش از صد سال، سابقه تاریخی دارد، شامل ایوان، گنبد بلند، رواق، صحن و حجرههاست. گنبد بنا، بهصورت غنچهای بلند به قطر هفت و ارتفاع نزدیک به ده متر است که با کاشیهای مختلف و رنگی، پوشش یافته است. ایوان بنا در سمت شمال واقع است و دو طرف آن، دو ایوانچه با طاق هلالی، به چشم میخورد. روی قبر، ضریح فلزی قرار دارد که ارزش هنری ندارد.[۲]
نسب امامزاده[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مدفون در این بقعه، سید شرفالدین احمد مکنا به ابوهاشم، از سادات جلیلالقدر موسوی و از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است که به سال 745 ه. ق، وفات یافته است.
نسب شریفش با پانزده واسطه، به ترتیب زیر، به امام هفتم میرسد: سید ابوهاشم احمد بن ابوجعفر محمد تاجالدین بن احمد بن محمد ابن محمد بن ابوجعفر احمد بن ابوالفائز محمد بن محمد بن علی الغریق بن ابوجعفر محمد الخیرالعمال بن علی المجدور بن احمد بن محمد حائری بن ابراهیم مجاب بن امام موسی کاظم(ع). [۳]
برخی معتقدند که شخص مدفون در این بقعه، جد سید احمد ابوهاشم، یعنی سید ابوجعفر احمد بن محمد ابی‌الفائز است که نامش در برخی از منابع، محمد ذکر شده است. در این صورت، او ناظر بر منطقه راس‌العین بوده و صاحب هفت فرزند معقب به این اسامی است: ابوجعفر محمد نجمالدین، عقیل، علی، کاظم، منصور، سلطان و عباس.
او جد سادات آل طعمه، آل نصرالله، آل جلوخان، آل تاجر، آل قفطوان، آل عوج و دیگران میباشد.[۴] ثامر عبدالحسن عامری همین دیدگاه را بیان داشته و سید ابوجعفر احمد بن محمد ابی‌الفائز را مکنا به ابوطراس و ابوطراز و ملقب به شمسالدین، میداند و مینویسد: «ناظر شفاثا کریماً موصوفاً بالافضال والجود». [۵]
دیدگاه محمد حرزالدین[ویرایش | ویرایش مبدأ]
علامه شیخ محمد حرزالدین، درباره‌اش مینویسد:
ابن‌ابی‌فائز، از سادات حائر حسینی کربلاست. او از شخصیتهای بارز و مورد عنایت نزد حکومت در عراق بود و کسی است که رشیدالدین طبیب وزیر سلطان الجایتو خدابنده (متوفای 719 ه. ق)، او را به حله فراخواند و از او خواست که نقیبالممالک، سیدتاجالدین محمد آوی افطسی و دو پسرش حسین و علی را بعد از آنکه به آنان وعده نقابت عراق را داده بود، بکشد. اما ابن‌ابی‌فائز به شدت نپذیرفت. سپس از دست او، در همان شب به حائر حسینی گریخت. او جد عالم مشهور و شاعر توانا سیدنصرالله فائزی حائری است و بین او و ابوهاشم یازده واسطه و بین او و سید طعمه، پنج واسطه وجود دارد نسب دو خانواده مشهور و بزرگوار در حائر حسینی، آل طعمه و آل سیدنصرالله و شاخه‌های آن، به وی میرسند.[۶]
دیدگاه ابوسعیده موسوی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سید ابوسعیده موسوی، معتقد است که شخص مدفون در این بقعه، سید ابوهاشم احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن محمد بن ابوجعفر احمد مذکور، یعنی نواده اوست و میافزاید که مرحوم حرزالدین، بین او و نوادهاش، اشتباه کرده است.[۷]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ معجم المراقد والمزارات فى العراق، ص64.
- ↑ مراقد المعارف، ج1، ص86؛ تراث کربلاء، ص116؛ عتبات عالیات عراق، ص148.
- ↑ المشاهد المشرفة، ج1، ص113.
- ↑ المعقبون من آل ابیطالب، ج2، ص316. «ابوجعفر احمد الناظر لراس العین المدفون فی شفاثة.
- ↑ معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص64 و 65.
- ↑ مراقد المعارف، ج1، ص86 و 87.
- ↑ المشاهد المشرفة، ج1، ص113 و 114.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- مراقد المعارف: محمد حرزالدين، تحقيق: محمدحسين حرزالدين، قم، سعيد بن جبير، ٢٠٠٧م.
- تراث كربلاء: سلمان هادي الطعمة، ط ٢، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴٠٣ه. ق - ١٩٨٣م.
- عتبات عاليات عراق: اصغر قائدان، تهران, مشعر، ١٣٨۶ه. ش.
- المشاهد المشرفة: السيد حسين ابوسعيدة، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
- المعقّبون من آل ابي‌طالب: السيد مهدي الرجائي الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه. ق - ١٣٨۵ش.
- معجم المراقد والمزارات في العراق: ثامر عبدالحسن العامري، (لا م)، (لا ن)، (لا ت).
- مراقد المعارف: محمد حرزالدين، تحقيق: محمدحسين حرزالدين، قم، سعيد بن جبير، ٢٠٠٧م.