مسجد بنوحرام: تفاوت میان نسخه‌ها

مسجد بنی حرام
اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر	مسجد بنی حرام الصغیر - مسجد العماری
مکان	عربستان * مدینه * در غرب کوه سلع
کاربری	مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
وابسته به دین/مذهب	اسلام
تاریخ بنا
ویژگی‌های تاریخی	نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد
وضعیت فعلی
وضعیت بنا	موجود
بخش‌های بنا	دیوارهای جانبی - محراب - مأذنه
	مسیریابی +− Leaflet \| © OpenStreetMap contributors

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۴۳

مسجد بنی حَرام، از مساجد قدیمی شهر مدینه است که پیشینه آن به عصر نبوی بازمی‌گردد. مسجد در غرب کوه سلع و در قسمت راست جاده‌ای است که به سمت مساجد فتح می‌رود. این مسجد یک گنبد و یک مناره در ضلع شمال غربی دارد. طول آن 16 متر و عرضش 13 متر است.

این مسجد، که تا قبل از سال ١٣٨٨ قمری به علت مجهول بودن مکان دقیق آن، به شکل ویرانه‌ درآمده بود، با تلاش یکی از محققان شهر مدینه، شناسایی و بازسازی شده و پس از آن دو بار دیگر بازسازی شده است.

نام مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد بنی حَرام به خاطر واقع شدن در میان خانه‌های قبلیه بنی‌حرام، به این اسم نامگذاری شده است. این قبیله از زیر مجموعه‌های قبیله اصلی خزرج می‌باشند.^[۱] مسجد امروزه به مسجد العماری نیز معروف است.^[۲]

موقعیت جغرافیایی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد بنی‌حرام که برخی آن را جزو مساجد هفتگانه خندق شمرده‌اند^[۲]، در سمت غرب کوه سلع، دست راست کسی است که از خیابان سیح به سمت مساجد فتح می‌رود.^[۱] مسجد بنی حرام ۱.۶۸ کیلومتر با مسجد النبی فاصله دارد.^[۳]

ساخت مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنابر روایاتی در صدر اسلام شماری از طایفه بنی‌حرام و بنی‌سلمه از محل سکونت خود نزد پیامبر اسلام(ص) شکایت کردند. حضرت آنان را به سکونت در بخش غربی کوه سلع راهنمایی کرد و آنان نیز چنین کردند.^[۴] پس از انتقال به این بخش، قبیله بنی‌حرام این مسجد را ساختند، مسجدی که بعدها عمر بن عبدالعزیز آن را بازسازی کرد.^[۵]^[۱] بنابرگزارش‌هایی پیامبر(ص) در این مسجد نماز خوانده است.^[۶]^[۷] اما برخی نقل مکان این قبیله و در نتیجه ساخت مسجد را در زمان خلافت عمر بن خطاب می‌دانند.^[۸]

تاریخچه بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مسجد در سده نهم ویران شده بود و به گزارش علی بن عبدالله سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، جز پایه‌های مسجد و برخی ستون‌هایش چیزی باقی نمانده بود،^[۹] هر چند شمس‌الدین سخاوی (م.906ق.)، تاریخ‌نگار مدینه، در همین سده از بازسازی این مسجد خبر داده است.^[۱۰] ابو سالم عیاشی در سفرنامه‌اش از سفرش به سال 1073 قمری از این مسجد یاد کرده اما آن را مسجدی ویران توصیف می‌کند.^[۱۱]

به گفته ابراهیم عیاشی (م.1388ق.) با راهنمایی او یکی از نیکوکاران مدینه این مسجد را که تا آن زمان ویران بود بازسازی کرد.^[۱۲] در سال 1400 ق./1979م. نیز بار دیگر توسط دولت سعودی بازسازی شد.^[۱۳] در سال 1410ق/1990م وزارت حج و اوقاف سعودی بعد از تخریب بنای قدیمی، این مسجد را به طور کامل بازسازی کرد. در این بازسازی مسجد دارای گلدسته شد و یک گنبد داشت^[۵] که بر اساس تصاویر موجود گنبد را گاهی به رنگ سبز در آورده بودند.^[۱۴]

بنای امروزی مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد بنوحرام در سال 2024 میلادی بار دیگر بازسازی شده و این بار دیوارهای مسجد نمایی از سنگ دارد.^[۱۵]^[۳]مسجد دارای یک گنبد و یک مناره در ضلع شمال غربی است. طول مسجد 16 متر و عرضش 13 متر و در ضلع شمال شرقی دارای امکاناتی برای وضو نمازگزاران است.^[۱] مساحت کل آن ۲۳۶.۴۲ متر مربع است. ظرفیت این مسجد ۱۷۲ نمازگزار است.^[۳]

تصاویر بعد از بازسازی سال 1400ه/1979م[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصویر از بیرون مسجد
محدوده مصلی مسحذ
محراب
حیات و ماذنه مسجد
ماذنه کوتاه و گنبدی شکل مسجد

تصاویر بازسازی سال 1410ه/1990م و بعد از آن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

درب ورودی مسجد
مصلی مسجد
محدوده جنوبی داخل مسجد
محراب مسجد

تصاویر پیش از شروع پروژه سال 2024 میلادی(دو دهه بین دو بازسازی)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصاویر مربوط به سال 2024 میلادی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ ^{پرش به بالا به: ۱٫۰} ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص44.
↑ ^{پرش به بالا به: ۲٫۰} ^۲٫۱ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص224.
↑ ^{پرش به بالا به: ۳٫۰} ^۳٫۱ ^۳٫۲ خبرگزاری ایکنا، کد خبر: ۴۱۸۳۸۲۴
↑ تاریخ المدینه المنوره، ابن شبّه، ص78.
↑ ^{پرش به بالا به: ۵٫۰} ^۵٫۱ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص232-234
↑ [۱]وفاء الوفا، ج۳، ص191
↑ اخبار المدینه، ابن زباله، ص146.
↑ وفاء الوفا، ج۳، ص191
↑ وفاء الوفا، ج۳، ص191
↑ التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج۱، ص39
↑ سفرنامه عیاشی
↑ المساجد الاثریه، ص48.
↑ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص235-239.
↑ گوگل مپ، تصاویر اختصاصی مسجد بنی حرام
↑ وبسایت «اکتشف المدینه»، خبر با عنوان: مسجد بني حرام - Bani Haram Mosque

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله(متوفی199ه)، المملکه العربیه السعودیه، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنورة، الطبعة الاولی، 1424ه.
التحفه اللطیفه فی تاریخ المدینه المشرفه، محمد بن عبدالرحمان سخاوی، درالکتب العلمیه، 1993
المساجد الاثریة فی المدینة المنورة، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، 1998.
المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011
تاریخ المدینة المنورة، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش.
خبرگزاری ایکنا، نسخه فارسی.
گوگل مپ، نقشه جهان نما.
وبسایت اکتشف المدینه.
وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.

[:0-1] {پرش به بالا به: ۱٫۰} ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص44.

[:2-2] {پرش به بالا به: ۲٫۰} ^۲٫۱ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص224.

[:4-3] {پرش به بالا به: ۳٫۰} ^۳٫۱ ^۳٫۲ خبرگزاری ایکنا، کد خبر: ۴۱۸۳۸۲۴

[4] تاریخ المدینه المنوره، ابن شبّه، ص78.

[:3-5] {پرش به بالا به: ۵٫۰} ^۵٫۱ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص232-234

[:1-6] [۱]وفاء الوفا، ج۳، ص191

[7] اخبار المدینه، ابن زباله، ص146.

[8] وفاء الوفا، ج۳، ص191

[9] وفاء الوفا، ج۳، ص191

[10] التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج۱، ص39

[11] سفرنامه عیاشی

[12] المساجد الاثریه، ص48.

[13] معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص235-239.

[14] گوگل مپ، تصاویر اختصاصی مسجد بنی حرام

[15] وبسایت «اکتشف المدینه»، خبر با عنوان: مسجد بني حرام - Bani Haram Mosque

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+{{جعبه اطلاعات بنا
-| عنوان =مسجد بنوحرام
+| عنوان = مسجد بنی حرام
-| تصویر =مسجد بنوحرام.jpeg
+| تصویر = مسجد_صغیر_بنی_حرام_1.jpg
-| اندازه تصویر =350px
+| اندازه تصویر =
-| بنيانگذار =
+| پیوند تصویر =
-| تأسیس =
+| توضیح تصویر =
-| کاربری =مسجد
+| نام‌های دیگر = مسجد بنی حرام الصغیر - مسجد العماری
-| مکان =[[عربستان]]، [[مدینه]]، در کنار [[کوه سلع]] و در یک خیابان فرعی
+| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در غرب [[کوه سلع]]
-| نام‌های دیگر =
+| کاربری = مسجد
-| وقایع مرتبط =معجزه زیاد شدن غذا به دست [[پیامبر اسلام(ص)]] در [[غزوه احزاب]]
+| بزرگداشت نزد = مسلمانان
-| ظرفیت =
+| وابسته به دین/مذهب = اسلام
-| وضعیت =فعال
+| باورها =
-| مساحت =
+| آیین‌ها =
-| امکانات =
+| زمان پایه‌گذاری =
-| شماره ثبت =
+| بنیانگذار =
-| معمار =
+| رویدادها =
-| سبک =
+| بازسازی‌ها =
-| بازسازی =١٣٨٨ قمری
+| ویژگی‌های تاریخی = نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد
-| وبگاه =
+| مساحت =
-}}
+| طول =
-'''مسجد بنوحرام'''، یکی از مساجد [[شهر مدینه]] است که در داخل [[شعب بنی‌حرام]]، در غرب [[کوه سلع]] و در قسمت راست جاده‌ای که به سمت [[مساجد فتح]] می‌رود، قرار گرفته است.
+| عرض =
+| ارتفاع =
+| وضعیت بنا = موجود
+| گنجایش =
+| امکانات =
+| بخش‌های بنا = دیوارهای جانبی - محراب - مأذنه
+| ویژگی‌ها =
+| عرض جغرافیایی = 24.473119
+| طول جغرافیایی = 39.597253
+| توضیح نقشه =
+}}'''مسجد بنی حَرام'''، از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که پیشینه آن به عصر نبوی بازمی‌گردد. مسجد در غرب [[کوه سلع]] و در قسمت راست جاده‌ای است که به سمت [[مساجد فتح]] می‌رود. این مسجد یک گنبد و یک مناره در ضلع شمال غربی دارد. طول آن 16 متر و عرضش 13 متر است.
-روایت شده که در این مسجد معجزه زیاد شدن غذا به دست پیامبر در [[غزوه احزاب]] در هنگام حفر [[خندق]]، رخ داد و پیامبر(ص) در این مسجد، نماز خوانده است.
+این مسجد، که تا قبل از سال ١٣٨٨ قمری به علت مجهول بودن مکان دقیق آن، به شکل ویرانه‌ درآمده بود، با تلاش یکی از محققان شهر مدینه، شناسایی و بازسازی شده و پس از آن دو بار دیگر بازسازی شده است.
-این مسجد، که تا قبل از سال ١٣٨٨ق به علت مجهول بودن مکان دقیق آن، به شکل ویرانه‌ درآمده بود، با تلاش یکی از محققان شهر مدینه، شناسایی و بازسازی شد.
+== نام مسجد ==
+'''مسجد بنی حَرام''' به خاطر واقع شدن در میان خانه‌های قبلیه بنی‌حرام، به این اسم نامگذاری شده است. این قبیله از زیر مجموعه‌های [[اوس|قبیله اصلی خزرج]] می‌باشند.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=44 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص44.]</ref> مسجد امروزه به مسجد العماری نیز معروف است.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص224.</ref>
-==پیشینه==
+==موقعیت جغرافیایی==
-[[پرونده:نمایی از مسجد بنوحرام.jpeg|بندانگشتی|پرونده:نمایی از مسجد بنوحرام قبل از بازسازی]]
+مسجد بنی‌حرام که برخی آن را جزو [[مساجد خندق|مساجد هفتگانه خندق]] شمرده‌اند<ref name=":2" />، در سمت غرب [[کوه سلع]]، دست راست کسی است که از خیابان سیح به سمت [[مساجد فتح]] می‌رود.<ref name=":0" /> مسجد بنی حرام ۱.۶۸ کیلومتر با [[مسجد النبی]] فاصله دارد.<ref name=":4">[https://iqna.ir/fa/news/4183824/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87 خبرگزاری ایکنا]، کد خبر: ۴۱۸۳۸۲۴</ref>
-[[بنی‌حرام]] یکی از طوایف [[انصار]] است که در [[مدینه]] سکونت داشتند و مسجد آنان که در میان منازل مسکونی‌شان بوده، تا به امروز برجای مانده است.
+== ساخت مسجد ==
+بنابر روایاتی در صدر اسلام شماری از طایفه بنی‌حرام و [[بنی‌سلمه]] از محل سکونت خود نزد [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] شکایت کردند. حضرت آنان را به سکونت در بخش غربی [[کوه سلع]] راهنمایی کرد و آنان نیز چنین کردند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=78 تاریخ المدینه المنوره، ابن شبّه، ص78.]</ref> پس از انتقال به این بخش، قبیله بنی‌حرام این مسجد را ساختند، مسجدی که بعدها [[عمر بن عبدالعزیز]] آن را بازسازی کرد.<ref name=":3">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص232-234</ref><ref name=":0" /> بنابرگزارش‌هایی پیامبر(ص) در این مسجد نماز خوانده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=214][https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=191 وفاء الوفا، ج۳، ص191]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=146 اخبار المدینه، ابن زباله، ص146.]</ref> اما برخی نقل مکان این قبیله و در نتیجه ساخت مسجد را در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] می‌دانند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=191 وفاء الوفا، ج۳، ص191]</ref>
+== تاریخچه بنا ==
+این مسجد در سده نهم ویران شده بود و به گزارش علی بن عبدالله سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، جز پایه‌های مسجد و برخی ستون‌هایش چیزی باقی نمانده بود،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=191 وفاء الوفا، ج۳، ص191]</ref> هر چند شمس‌الدین سخاوی (م.906ق.)، تاریخ‌نگار مدینه، در همین سده از بازسازی این مسجد خبر داده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10094/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%81%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%B7%D9%8A%D9%81%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%81%D8%A9?pageNumber=39&viewType=pdf التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج۱، ص39]</ref> ابو سالم عیاشی در سفرنامه‌اش از سفرش به سال 1073 قمری از این مسجد یاد کرده اما آن را مسجدی ویران توصیف می‌کند.<ref>سفرنامه عیاشی</ref>
-در یک نقل تاریخی آمده است که شماری از طایفه بنی‌حرام و [[بنی‌سلمه]] از محل سکونت خود نزد [[پیامبر اسلام(ص)]] شکایت کردند. حضرت آنان را به سکونت در بخش غربی [[کوه سلع]] راهنمایی کرد و آنان نیز چنین کردند.<ref>تاریخ مدینه ابن شبّه، ج١، ص٨٧.</ref>
+به گفته ابراهیم عیاشی (م.1388ق.) با راهنمایی او یکی از نیکوکاران مدینه این مسجد را که تا آن زمان ویران بود بازسازی کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=48 المساجد الاثریه، ص48.]</ref> در سال 1400 ق./1979م. نیز بار دیگر توسط دولت سعودی  بازسازی شد.<ref>معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص235-239.</ref> در سال 1410ق/1990م وزارت حج و اوقاف سعودی بعد از تخریب بنای قدیمی، این مسجد را به طور کامل بازسازی کرد. در این بازسازی مسجد دارای گلدسته شد و یک گنبد داشت<ref name=":3" /> که بر اساس تصاویر موجود گنبد را گاهی به رنگ سبز در آورده بودند.<ref>[https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D8%A8%D9%86%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%AD/@24.4732044,39.5972429,3a,75y,90t/data=!3m8!1e2!3m6!1sAF1QipMDMYF4oEhu3qJXrVQHSeZItsteVOfFO1SzGLGy!2e10!3e12!6shttps:%2F%2Flh5.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipMDMYF4oEhu3qJXrVQHSeZItsteVOfFO1SzGLGy%3Dw203-h152-k-no!7i4032!8i3024!4m12!1m2!2m1!1z2YXYs9is2K8g2YLYqNmE2KrbjNmG!3m8!1s0x15bdbf1c5a0ffe81:0x924f98d4755089c8!8m2!3d24.4732044!4d39.5972429!10e5!14m1!1BCgIgAQ!16s%2Fg%2F12mb3c8px?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkxMS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D گوگل مپ، تصاویر اختصاصی مسجد بنی حرام]</ref>
+== بنای امروزی مسجد ==
+مسجد بنوحرام در سال 2024 میلادی بار دیگر بازسازی شده و این بار دیوارهای مسجد نمایی از سنگ دارد.<ref>وبسایت «[https://experiencemedina.com/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A8%D9%86%D9%8A-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85/ اکتشف المدینه]»، خبر با عنوان: [https://experiencemedina.com/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A8%D9%86%D9%8A-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85/ مسجد بني حرام - Bani Haram Mosque]</ref><ref name=":4" />مسجد دارای یک گنبد و یک مناره در ضلع شمال غربی است. طول مسجد 16 متر و عرضش 13 متر و در ضلع شمال شرقی دارای امکاناتی برای وضو نمازگزاران است.<ref name=":0" /> مساحت کل آن ۲۳۶.۴۲ متر مربع است. ظرفیت این مسجد ۱۷۲ نمازگزار است.<ref name=":4" />
-پس از انتقال این بخش، بنی‌حرام این مسجد را ساختند، مسجدی که بعدها [[عمر بن عبدالعزیز]] آن را بازسازی کرد. به طور معمول، این بازسازی‌ها نسبت به مساجدی انجام می‌شد که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده بود.
+== تصاویر بعد از بازسازی سال 1400ه/1979م ==
+<gallery>
+پرونده:مسجد قدیمی بنی حرام صغیر 1.png|تصویر از بیرون مسجد
+پرونده:مسجد قدیمی بنی حرام صغیر 2.png|محدوده مصلی مسحذ
+پرونده:مسجد قدیمی بنی حرام صغیر 3.png|محراب
+پرونده:مسجد قدیمی بنی حرام صغیر 4.png|حیات و ماذنه مسجد
+پرونده:مسجد قدیمی بنی حرام صغیر 5.png|ماذنه کوتاه و گنبدی شکل مسجد
+</gallery>
-==اختلاف در مسجد==
+== تصاویر بازسازی سال 1410ه/1990م و بعد از آن ==
-[[پرونده:مسجد بنوحرام بعد ار بازسازی.jpg|بندانگشتی|مسجد بنوحرام بعد ار بازسازی]]
+<gallery>
-در این باره که آیا این مسجد محلی است که [[رسول خدا(ص)]] در آن نماز خوانده یا نه، اختلاف است. دلیلش این است که درباره زمان انتقال آنان به این محل، که شِعبی در کنار کوه سلع است، اختلاف شده که در زمان حیات رسول خدا(ص) به آن محل آمده‌اند یا بعد از آن.
+پرونده:مسجد بنوحرام بعد ار بازسازی.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر1.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر2.png|درب ورودی مسجد
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر3.png|مصلی مسجد
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر4.png|محدوده جنوبی داخل مسجد
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر5.png|محراب مسجد
+</gallery>
-==معجزه پیامبر==
+== تصاویر پیش از شروع پروژه سال 2024 میلادی(دو دهه بین دو بازسازی) ==
-گفته می‌شود که معجزه زیاد شدن طعام در [[جنگ خندق]]، در محل این مسجد، اتفاق افتاده است.<ref>الدر الثمین، ص٢٣٣.</ref>
+<gallery>
+پرونده:مسجد بنی حرام8.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام1.webp|alt=
+پرونده:2024-09-18 21 50 58-مسجد بنی حرام - Google Maps.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام2.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام3.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر02 (2).jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام صغیر02 (1).jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 5.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام4.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام7.png|alt=
+</gallery>
-==موقعیت جغرافیایی==
+== تصاویر مربوط به سال 2024 میلادی ==
-مسجد بنی‌حرام که برخی آن را جزو مساجد هفتگانه شمرده‌اند، در سمت غرب کوه سلع، دست راست کسی است که از خیابان سیح به سمت [[مساجد فتح]] می‌رود.
+<gallery>
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 1.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 2.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 3.png|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 7.jpg|alt=
+پرونده:مسجد بنی حرام جدید 8.png|alt=
+</gallery>
-این مسجد که در حال حاضر توسعه یافته، داخل شعب، در کنار کوه سلع و در یک خیابان فرعی، در پشت مدرسه ثانویه‌الثامنه دخترانه است.
+== پانویس ==
-مسجد یاد شده، چندی پیش از سال ١٣٨٨ قمری، مخروبه شد و کسی آن را نمی‌شناخت. در این سال، یکی از محققان و نویسندگان شهر مدینه، با تطبیق آثار مکتوب درباره آن، آن را یافته و سبب بازسازی آن شده است. گفتنی است که شعب بنی‌حرام در حال حاضر به «العماری» شهرت دارد.<ref>المساجد الاثریه، ص4٩.</ref>
-==غار بنی‌حرام==
-در همین منطقه و در نزدیکی مسجد، بر بالای کوه، غاری با نام «کهف بنی‌حرام» هست که گفته می‌شود حضرت در برخی شب‌های جنگ خندق، به آن وارد می‌شد. در روایتی آمده است که زمانی حضرت به داخل کهف رفته و مشغول نماز بوده است.<ref>مجمع الزوائد، ج٢، ص٢٨٨.</ref>
-==پانویس==
 {{پانویس}}
 ==منابع ==
 {{منابع}}
+*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله(متوفی199ه)، المملکه العربیه السعودیه، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنورة، الطبعة الاولی، 1424ه.
-{{برگرفتگی
+*'''التحفه اللطیفه فی تاریخ المدینه المشرفه'''، محمد بن عبدالرحمان سخاوی، درالکتب العلمیه، 1993
-|پیش از لینک = کتاب
+*'''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، 1998.
-|منبع = آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان.
+*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011
-|پس از لینک = بخش «مسجد بنوحرام»، ج1، ص366،
-| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077
-}}
-*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، 1992.
 *'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش.
-*'''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، 1998.
+*'''خبرگزاری ایکنا'''، نسخه فارسی.
-*'''مجمع الزوائد و منبع الفوائد'''، نور الدین علی بن ابی بکر الهیثمی، بیروت، دارالکتاب 1967 م.
+*'''گوگل مپ'''، نقشه جهان نما.
-{{پایان}}
+*'''وبسایت اکتشف المدینه'''.
+*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
-{{مساجد}}
+{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
-[[رده:مسجد‌های مدینه]]
 [[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
 [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
-[[رده:مسجدهای مرتبط با جنگ احزاب]]
 [[رده:مکان‌های مذهبی مدینه]]
+[[رده:مسجدهای مدینه]]
 [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
+[[en:The Mosque of Bani Haram]]

ن ب و مکان‌های زیارتی و تاریخی مدینه
کوه‌ها	کوه ثور • کوه احد • کوه سلع • کوه رماة • کوه سلیع • کوه عینین
چاه‌ها و چشمه‌ها	بئر معونه • بیسان
قبرستان‌ها	قبرستان بقیع
مسجدها	مسجدالنبی • مسجد قبا • مسجد غمامه • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مصلای پیامبر(ص) • مسجد بنی مازن • مسجد سبق • مسجد ابوبکر(خندق) • مسجد ابوبکر(مناخه) • مسجد ابی بن کعب • مسجد الاجابه • مسجد الدرع • مسجد الرایه (مدینه) • مسجد العصبة • مسجد امام علی (مناخه) • مسجد امام علی در خندق • مسجد بنوحرام • مسجد بنی خداره • مسجد بنی زریق • مسجد بنی ساعده (خارج بیوت مدینه) • مسجد بنی ساعده (داخل مدینه) • مسجد بنی ظفر • مسجد بنی عبدالاشهل • مسجد بنی‌انیف • مسجد ثنایا • مسجد ثنیة الوداع • مسجد جمعه • مسجد دارالنابغه • مسجد راتج • مسجد سجده • مسجد سعد بن خیثمه • مسجد سقیا • مسجد سلمان فارسی • مسجد شجره (مدینه) • مسجد عتبان بن مالک • مسجد عثمان (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب (مدینه) • مسجد عمر بن خطاب در خندق • مسجد غار بنی حرام • مسجد فاطمه زهرا (س) • مسجد فسح • مسجد فضیخ • مسجد قبلتین • مسجد مغیسله
نقاط مهم داخل شهر مدینه	بیت‌ الاحزان
نقاط مهم خارج شهر مدینه	جرف • بیداء • ثنیة الوداع
سایر	بیت المدارس • باغ مرجان

ن ب و مساجد
عربستان	مسجد الحرام • مسجد النبی • مسجد قبا • مسجد ذوالحلیفه • مسجد ردالشمس • مسجد خیف • مسجد غدیر خم • مسجد الغنم • مسجد مختفی • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مسجد بلال بن رباح • مسجد جن • مسجد الرایه • مسجد المتکا • مسجد شجره • مسجد الاجابه • مسجد عرفه • مسجد تنعیم • مسجد صفائح • مسجد امام علی (تنعیم) • مسجد شجره (حدیبیه) • مسجد جعرانه • مسجد فتح • مسجد سقیا • مسجد بنوحرام • مسجد ثنیة الوداع • مسجد ذباب • مسجد الدرع • مسجد البحیر • مسجد ثنایا • مسجد مغیسله • مسجد مشعرالحرام • مسجد خیف • مسجد البیعه • مسجد النحر • مسجد الكبش • مساجد خندق • مسجد امام علی (مدینه) • مسجد عثمان • مسجد قبلتین • مسجد صخرات • مسجد راتج • مسجد البیعه (مکه)
عراق	مسجد کوفه • مسجد سهله • مسجد حنانه • مسجد شیخ طوسی • مسجد شیخ انصاری • مسجد هندی • مسجد الخضراء • مسجد صعصعة بن صوحان • مسجد زید بن صوحان • مسجد الحمراء • مسجد براثا • مسجد عتیقه • مسجد پنجه امام علی(ع) • مسجد ردالشمس • مسجد الراس • مسجد رأس الحسین(ع) (کربلا) • مسجد عمران بن شاهین • مسجد شهید اول (کربلا) • مسجد صاحب حدائق (کربلا)
ایران	مسجد جمکران • مسجد گوهرشاد • مسجد آقابزرگ کاشان • مسجد امام (اصفهان) • مسجد حکیم اصفهان • مسجد سلماسی • مسجد شیخ لطف‌الله • مسجد جامع یزد • مسجد اعظم قم • مسجد امام حسن عسکری قم • مسجد سید اصفهان
سوریه	مسجد جامع اموی • مشهد الحسین(حلب)
مصر	مسجد حاکم مصر • مسجد جیوشی
فلسطین	مسجد الاقصی • مسجد صخره
مرتبط	مسجد • مسجد جامع