مسجدهای فتح: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مسجدهای فتح''' (نام‌های دیگر: مساجد احزاب، مساجد خندق)، شش مسجد بر | '''مسجدهای فتح''' (نام‌های دیگر: مساجد احزاب، مساجد خندق)، شش مسجد بر دامنه [[کوه سلع]] در [[کشور عربستان]] در [[شهر مدینه]] است. این مجموعه، مساجدی‌اند که در شمال غربی مدینه در محل وقوع [[غزوه خندق]] یا احزاب قرار دارند و محل نمازگزاری [[پیامبر(ص)]] و یارانش در این غزوه بوده‌اند. این مساجد عبارتند از: [[مسجد فتح]]، [[مسجد امام علی در خندق|مسجد علی بن ابی‌طالب(ع)]]، [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد فاطمةالزهرا(س)]]، [[مسجد سلمان فارسی]]، [[مسجد ابوبکر]]، [[مسجد عمر]]. | ||
==تعداد و مکان مسجدها== | ==تعداد و مکان مسجدها== | ||
مسجدهای فتح در شمال غرب مدینه، در دامنه غربی [[کوه سلع]] قرار دارند. این کوه، مُشْرف بر خندقی | مسجدهای فتح در شمال غرب مدینه، در دامنه غربی [[کوه سلع]] قرار دارند. این کوه، مُشْرف بر خندقی بوده است که مسلمانان در [[جنگ احزاب]] حفر کردند. روایت شده که پیامبر، در جریان جنگ احزاب، در مکان این مسجدها نماز خوانده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=58 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۵۸]؛ المغازی، ج۲، ص 488؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=131 المساجد الاثریه، ص ۱۳۱]</ref> پژوهشگران حدس می‌زنند که برخی از این مساجد نخستین بار در زمان امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بر مدینه ساخته شده باشد.<ref>[http://noo.rs/X92Rv مساجد الفتح بالمدینه المنوره، ص ۱۴]</ref> | ||
مسجدهای شش‌گانه زیر را جزو مسجدهای فتح به حساب آورده‌اند: | مسجدهای شش‌گانه زیر را جزو مسجدهای فتح به حساب آورده‌اند: | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==== مسجد هفتم ==== | ==== مسجد هفتم ==== | ||
در دوران معاصر مسجدهای فتح را مسجدهای سبعه (مسجدهای هفت‌گانه) نیز می‌نامند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=136 المساجد الاثریه، ص ۱۳۶]</ref> بر این | در دوران معاصر مسجدهای فتح را مسجدهای سبعه (مسجدهای هفت‌گانه) نیز می‌نامند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=136 المساجد الاثریه، ص ۱۳۶]</ref> بر این اساس، برخی منابع مسجدهای فتح را هفت مسجد به حساب آورده‌اند. اما درباره مسجد هفتم اختلاف نظر وجود دارد. برخی [[مسجد قبلتین]] را مسجد هفتم به حساب آورده‌اند<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 332</ref> و برخی دیگر [[مسجد بنوحرام]] را<ref>راهنمای مصور حرمین، ص107</ref> و برخی دیگر [[مسجد الرایه]] جزو مسجدهای فتح شمارده‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=138 المساجد الاثریه، ص 138]؛ [http://noo.rs/X92Rv مساجد الفتح بالمدینه المنوره، ص36]</ref>. | ||
==== مسجد خندق ==== | ==== مسجد خندق ==== | ||
افزون بر مسجدهای تاریخی فوق، مسجدی بزرگ با نام مسجد خندق در جوار این مسجدها و چسبیده به کوه سلع ساخته شده است. این مسجد در سال ۱۴۲۹ قمری افتتاح شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۲۴، 331</ref> | افزون بر مسجدهای تاریخی فوق، مسجدی بزرگ با نام مسجد خندق در جوار این مسجدها و چسبیده به کوه سلع ساخته شده است. این مسجد در سال ۱۴۲۹ قمری (1387 شمسی) افتتاح شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۳۲۴، 331</ref> | ||
[[پرونده:مسجدهای فتح نمای کلی.png|600px|بی‌قاب|وسط|Caption]] | [[پرونده:مسجدهای فتح نمای کلی.png|600px|بی‌قاب|وسط|Caption]] | ||
==تاریخچه مساجد== | ==تاریخچه مساجد== | ||
در تمامی منابع تاریخ و جغرافیای مدینه تا نیمه سده سیزدهم قمری تنها از چهار مسجد [[مسجد فتح]]، [[مسجد سلمان فارسی|مسجد سلمان]]، [[مسجد امام علی در خندق|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر]] در این منطقه یاد شده است. به نظر می‌رسد | در تمامی منابع تاریخ و جغرافیای مدینه تا نیمه سده سیزدهم قمری تنها از چهار مسجد [[مسجد فتح]]، [[مسجد سلمان فارسی|مسجد سلمان]]، [[مسجد امام علی در خندق|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر]] در این منطقه یاد شده است. به نظر می‌رسد ساخت دو مسجد دیگر به نام‌های [[مسجد عمر بن خطاب در خندق|مسجد عمر]] و [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد فاطمه زهرا(س)]] مربوط به دهه‌های اخیر است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمساجد_الاثریه.pdf&page=132 نک: مساجد الاثریه، ص 132-134]</ref> | ||
همچنین در دوره معاصر نام مسجد ابوبکر و مسجد علی‌بن ابی‌طالب(ع) جابجا شده است. مسجدی که امروزه به عنوان مسجد امام علی(ع) شناخته می‌شود در حقیقت مسجد ابوبکر است و مسجدی که به نام ابوبکر است، در گذشته به عنوان مسجد امام علی شناخته می‌شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=192 المدینة المنوره تطورّها العمرانی، صص192 و 193.]</ref><ref>المساجد الاثریه، ص135.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۲: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش. | * '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش. | ||
* '''تاریخ المدینة المنوره''': عمر بن شبه نمیری (م.262ق.)، تحقیق فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر، 1410ق؛ | |||
* '''راهنمای مصور حرمین'''، مجتبی نجفی روحانی، حامد کارگزاران، تهران، مشعر، ۱۴۰۳ | * '''راهنمای مصور حرمین'''، مجتبی نجفی روحانی، حامد کارگزاران، تهران، مشعر، ۱۴۰۳ | ||
* '''المدینة المنورة تطورها العمرانی'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة الحدیثة، ۱۹۸۱. | * '''المدینة المنورة تطورها العمرانی'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة الحدیثة، ۱۹۸۱. | ||
* '''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ۱۹۹۸. | * '''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ۱۹۹۸. | ||
* '''«مساجد الفتح فی المدینة المنوره و صلاة النبی فیها»'''، محمد انور البکری، مجله المدینه المنوره، شماره ۴، ربیع الاول ۱۴۲۴ق. | |||
* '''المغازی'''، محمد بن عمر واقدی، تحقیق مارزدن جونز، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1409ق. | |||
* | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۵: | ||
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] | [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] | ||
[[رده:مکان‌های مذهبی مدینه]] | [[رده:مکان‌های مذهبی مدینه]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | |||
[[ar: مساجد الفتح]] | |||