مسجد بنی قریظه: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
جز جایگزینی متن - '<gallery>' به '<gallery mode="packed" heights="150px">'
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد بنی قریظه
| عنوان = مسجد بنی قریظه
خط ۵۱: خط ۵۰:
| تاریخ ثبت =  
| تاریخ ثبت =  
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| عرض جغرافیایی = 24.445667
| عرض جغرافیایی = ۲۴٫۴۴۵۶۶۷
| طول جغرافیایی = 39.637626
| طول جغرافیایی = ۳۹٫۶۳۷۶۲۶
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}
}}'''مسجد بنی قُرَیظَه''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود. این مسجد در جنوب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]، قرار داشت اما امروزه از میان رفته است. [[حضرت محمد|پیامبر اسلام(ص)]] در جریان [[غزوه بنی قریظه]] در محدوده این مسجد نماز خوانده است. بنای اولیه مسجد در اواخر قرن نخست اسلامی ساخته شد و تا ۱۴۰۹ قمری بارها بازسازی شد و در ۱۴۲۲قمری/۲۰۰۲میلادی به کلی تخریب شد.
 
== نام و مکان ==
== نام و مکان ==
'''مسجد بنی قُرَیظَه''' در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب شرقی مسجد النبی قرار داشته است. به نام مسجد [[غزوه بنی قریظه]] نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=141 اخبار المدینه، ص141.]</ref> محدوده مسجد در صدر اسلام همان مکانی بود که [[پیامبر(ص)]] در جریان محاصره بنی قریظه در آن، چادر خود را برپا کرد.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص399.</ref>
'''مسجد بنی قُرَیظَه''' در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب شرقی [[مسجد النبی]] قرار داشت. این مسجد به نام مسجد [[غزوه بنی قریظه]] نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aاخبار_المدینه_ابن_زباله.pdf&page=141 اخبار المدینه، ص141.]</ref>


== نماز پیامبر(ص) ==
== نماز پیامبر(ص) ==
پیامبر(ص) در محدوده این مسجد نماز خوانده است.<ref name=":0" /> براساس منابع قدیمی محل نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده مناره‌ی تخریب شده در شرق مسجد بنی قریظه قرار داشته، اینجا در اصل خانه زنی بوده که [[پیامبر(ص)]] در آن نماز خوانده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=70 تاریخ المدینة المنورة، ص70.]</ref>، سپس خانه را ذیل بنای مسجد وارد کرده‌اند{{یادداشت|توسط عمربن عبدالعزیز به دستور ولید بن عبدالملک (حکومت:۸۶-۹۶ق.)}}.<ref name=":0" />
پیامبر(ص) در جریان [[غزوه بنی قریظه]] در محدوده این مسجد نماز خوانده است. گفته شده اینجا در اصل خانه زنی بوده که [[پیامبر(ص)]] در آن نماز خوانده، سپس خانه را در بنای مسجد وارد کرده‌اند.<ref name=":0" /> برخی گفته‌اند محدوده مسجد مکانی است که [[پیامبر(ص)]] در جریان محاصره بنی‌قریظه، خیمه خود را در آنجا برپا کرد.<ref>فتح الباری، ج7، ص317؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص399.</ref> [[ابن شبه|عمر ابن شبه]] نویسنده کتاب [[تاریخ المدینة المنورة]] (م.۲۶۳ق.) مکان نماز پیامبر(ص) را در شرق مسجد در مکان مناره مخروبه مسجد دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aتاریخ_مدینه_ابن_شبه.pdf&page=70 تاریخ المدینة المنورة، ص70.]</ref>


== تاریخچه بنا ==
== تاریخچه بنا ==
بنای اولیه مسجد در اواخر قرن نخست اسلامی ساخته شده<ref name=":0" />، [[ابن نجار|محمد ابن نجار]] تاریخ‌نگار مدینه (م.643ق./1245م) مسجد را با طول 20ذراع در میان باغ و مزارع توصیف کرده که شباهت ظاهری به [[مسجد قبا]] داشته. مسجد بدون سقف با دیوارهای خراب شده و 16 استوانه که برخی از آنها فروریخته، توصیف شده.<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص127.</ref>
گزارشی حاکی از ساخت مسجد بنی‌قریظه در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (۸۶ تا ۹۶ ق.) است.<ref name=":0" /> [[ابن نجار|محمد ابن نجار]] تاریخ‌نگار مدینه (م.۶۴۳ق./۱۲۴۵م.) در قرن هفتم مسجد را با طول ۱۰ متر در میان باغ و مزارع توصیف کرده که شباهت ظاهری به [[مسجد قبا]] داشته است. در آن زمان مسجد بدون سقف بود و دیوارهایش خراب شده بود و ۱۶ ستون داشت که برخی از آنها فروریخته بود.<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص127.</ref>
 
 


بنابر گزارش [[مطری|مَطَری]]، مدینه‌شناس (م.۷۴۱ق.)، در اواخر قرن هفتم مسجد به طور کامل از میان رفته بود و در سال ۷۱۰ قمری دیوارهای آن بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=135 التعریف بما انست الهجرة، ص135.]</ref>در گزارشی از سال ۷۶۶ به وجود مسجد، که آن را مسجدی بزرگ توصیف کرده‌اند، اشاره شده است.<ref>تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة، ص483.</ref>[[علی بن عبدالله سمهودی|سمهودی]] در اواخر قرن نهم از بازسازی مسجد در ۸۹۳ قمری خبر داده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=175 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، ج3، ص174.]</ref>در منابع قرن دهم نیز به وجود مسجد اشاره شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=151 عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص151.]</ref>


براساس برخی گزارش‌ها مسجد در [[عهد عثمانی]] (حدود۱۲۶۶ق./۱۸۵۰م.) تجدید بنا شد و دارای معماری به سبک عثمانی بود.<ref name=":1" /> اما در سال ۱۴۲۲قمری/۲۰۰۲میلادی به کلی تخریب شد.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص409 و410.</ref>


==== ویژگی‌های مسجد پیش از تخریب ====
بنابر گزارشی از سال ۱۴۱۸ قمری، این مسجد در آن زمان با سنگ بازالت سیاه‌رنگ ساخته شده بود و یک رواق و یک صحن داشت. رواق به پنج فضای خالی تقسیم شده بود که هر یک از آن‌ها با گنبدی گِرد پوشانده شده بود. ساختمان مسجد به شکل مربع و مساحت آن ۴۸۴متر بود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدینه_المنوره_تطورها_العمرانی.pdf&page=204 المدینه المنوره تطورها العمرانی، ص203 و 204.] ؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص411-416.</ref>
== نگارخانه ==
== نگارخانه ==
<gallery>
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مسجد_قبلتین_5.png|جایگزین=تصویر قدیمی مسجد منتشر شده در کتاب آثار مدینه المنوره.
پرونده:مسجد بنی قریظه 1.png
پرونده:مسجد بنی قریظه 2.png
پرونده:مسجد بنی قریظه 3.png
پرونده:مسجد بنی قریظه 4.png
پرونده:مسجد بنی قریظه 5.png
</gallery>
</gallery>


خط ۸۴: خط ۸۸:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''من لا يحضره الفقيه'''، شیخ صدوق، ترجمه غفاری، قم، دارالکتب الاسلامی، ١385ش.
*'''فتح الباری'''، ابن حجر عسقلانی، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، 1424ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''الدرة الثمینه فی اخبار مدينة'''، محمد بن محمود النجار، بیروت، دارالارقم، بی‌تا.
*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
*'''الرحلة العیاشیه 1661-1663م'''، عبدالله بن محمد عیاشی، ابوظبی، 2006م.
*'''الدرة الثمینه فی اخبار مدینة'''، محمد بن محمود النجار، بیروت، دارالارقم، بی‌تا.
*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.
*'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة''' جمال الدین محمد المطری، سلیمان الرحیلی، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، ۱۴۲۶ق.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
* '''عمدة الاخبار فی مدینة المختار'''، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
* '''عمدة الاخبار فی مدینة المختار'''، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
* '''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، مطابع الرشید، ۱۴۱۹ق، ۱۹۹۹م.
*'''المدینه المنوره تطورها العمرانی و تراثها المعماری'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضه العربیه، 1981م.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة'''، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، 1434ق.
*'''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، ۱۹۷۲م.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی الافندی، مطبعة نهضة مصر.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢م.
*'''آثار المدینة المنوره'''، عبدالقدوس الانصاری، مدینه، المکتبه السلفیه، ۱۳۹۳ق.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مسجدهای تخریب شده مدینه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:مقاله‌های آماده ترجمه]]