انیس بن قتاده اوسی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | اُنَیس بن قَتاده اوسی |
| نسب/قبیله | تیره بنی‌عبید بن زید از قبیله اوس |
| درگذشت/شهادت | از شهدای نبرد احدشهادت |
| مشخصات دینی | |
| حضور در جنگ‌ها | بدر و احد |
| دلیل شهرت | از شهدای نبرد احد |
اُنَیس بن قَتاده اوسی از شهدای اُحد می‌باشد. وی از صحابه رسول خدا(ص) است که در غزوه‌های بدر و احد شرکت کرده است و سرانجام در نبرد احد به‌دست ابوالحکم بن اَخنَس بن شُریق به شهادت رسید.
نام و نسب
انیس بن قتادة بن ربیعة بن خالد که گاه از او با نام انس و الیاس[۱] یاد کرده‌اند،[۲] از تیره بنی‌عبید بن زید از قبیله اوس است.[۳]
حضور در بدر و احد
وی در غزوه‌های بدر (2ق.)[۴] و اُحد (3ق.) حضور داشت و هنگام مشورت رسول خدا با یارانش درباره بیرون شدن یا ماندن در مدینه برای رویارویی با لشکر قریش، از کسانی بود که بر بیرون شدن اصرار داشتند.[۵]
شهادت
او در غزوه احد، به دست ابوالحکم بن اَخنَس بن شُریق به شهادت رسید.[۶] روایت شده که نسلی از او نماند.[۷]
همسر انیس
در پی شهادت وی، همسرش خَنْساء بنت خزام/خِذام[۸] یا جُدامه بنت جندل[۹] از سوی پدرش به ازدواج مردی از قبیله مُزَینه درآمد. خنساء که از این ازدواج ناخرسند بود، نزد پیامبر(ص) آمد و ناخرسندی خود را از ازدواج با مرد مزنی اعلام کرد و خواستار ازدواج با برادر همسرش شد. از این رو، رسول خدا ازدواج خنساء را با مرد مزنی باطل دانست و خنساء با برادر شوهرش ازدواج کرد.[۱۰] برخی فقیهان در بطلان تزویج زن بیوه بدون اجازه او، به این روایت استناد کرده‌اند.[۱۱]
پانویس
- ↑ الطبقات، ج3، ص354.
- ↑ السیرة النبویه، ج1، ص689؛اسد الغابه، ج1، ص149-150؛الاصابه، ج1، ص275؛الاصابه، ج1، ص285.
- ↑ جمهرة انساب العرب، ص334.
- ↑ المغازی، ج1، ص160؛السیرة النبویه، ج1، ص689؛الطبقات، ج3، ص354.
- ↑ المغازی، ج1، ص213؛امتاع الاسماع، ج9، ص250.
- ↑ المغازی، ج1، ص301؛الطبقات، ج3، ص354؛انساب الاشراف، ج1، ص330.
- ↑ المغازی، ج1، ص160؛الطبقات، ج3، ص354.
- ↑ المغازی، ج1، ص160؛المصنف، ج6، ص148.
- ↑ الطبقات، ج3، ص63؛تهذیب الاسماء، ج1، ص926.
- ↑ الطبقات، ج8، ص334؛اسد الغابه، ج1، ص159؛الاصابه، ج1، ص286.
- ↑ المبسوط، ج5، ص2؛المغنی، ج7، ص385.
منابع
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل اُنَیس بن قَتاده اوسی.
- اسد الغابه: ابن اثیر (م. 630ق.)، بیروت، دار الفکر، 1409ق؛
- الاصابه: ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق؛
- امتاع الاسماع: المقریزی (م. 845ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1420ق؛
- انساب الاشراف: البلاذری (م. 279ق.)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دار الفکر، 1417ق؛
- تهذیب الاسماء و اللغات: النووی (م. 676ق.)، به کوشش ادارة الطباعة المنیریه، بیروت، دار الکتب العلمیه؛
- جمهرة انساب العرب: ابن حزم (م. 456ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق؛
- السیرة النبویه: ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه؛
- الطبقات الکبری: ابن سعد (م. 230ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق؛
- المبسوط: السرخسی (م. 483ق.)، بیروت، دار المعرفه، 1406ق؛
- المصنّف: عبدالرزاق الصنعانی (م. 211ق.)، به کوشش حبیب الرحمن، المجلس العلمی؛
- المغازی: الواقدی (م. 207ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، 1409ق؛
- المغنی: عبدالله بن قدامه (م. 620ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه.