سعد بن خوله عامری
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سعد بن خوله عامری |
| زادگاه | ایران |
| خویشان سرشناس | همسر سبیعة بنت حارث اسلمیه |
| دین | اسلام |
| تاریخ درگذشت | سال دهم هجرت در حجةالوداع |
| مشخصات دینی | |
| حضور در جنگ‌ها | غزوه بدر، غزوه احد، غزوه خندق و دیگر غزوات |
| هجرت به | حبشه |
| دلیل شهرت | صحابی ایرانی پیامبر |
سعد بن خوله عامری، از صحابه ایرانی رسول‌الله(ص) و از مسلمانان نخستین بود که به حبشه مهاجرت کرد و در غزوات «بدر»، «احد»، «خندق» و دیگر غزوات رسول خدا(ص) حضور داشت و سرانجام در سال دهم هجرت در حجةالوداع درگذشت.
معرفی اجمالی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در برخی منابع، او ایرانی‌تبار و در برخی منابع دیگر، یمنی معرفی شده است. بی‌شک ایرانیان بسیاری در آستانه ظهور اسلام، در یمن ساکن بودند و به «ابناء» شهرت داشتند. شاید «سعد» یکی از آنان بوده باشد.
«ابن‌حجر» از قول «ابن‌هشام» بیان می‌کند که «سعد بن خوله» ایرانی بود و با بنی‌عامر در مکه هم‌پیمان شد.[۱] «ابن‌عبدالبر» نیز براساس نقل قولی، درباره «سعد بن خوله» می‌گوید: «کان من عجم الفُرس».[۲] وی را عامری می‌دانند؛ چون از موالی «وهب بن سعد» یا مولای «ابی‌رهم بن عبدالعزی» از «بنی‌عامر بن لؤی» از عرب عدنانی بود.
شخصیت‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گفتنی است که میان صحابه، چند نفر با نام سعد بن خوله یا خولی هستند؛ چنان‌که «ابن‌عبدالبر» و «ابن‌اثیر» و برخی دیگر از مشهورترین صحابه‌نگاران در کتاب‌های خود، مدخلی به نام سعد بن خولی اختصاص داده‌اند و او را مولای «حاطب بن ابی‌بلتعه» معرفی و از او با تعبیر «قیل هو من الفُرس» یاد کرده‌اند. در این روایات اختلافی نیست که سعد با اصحاب و مسلمانان دیگر، در نبرد بدر، حضور داشت.[۳]
مهاجرت به حبشه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در روایت است که سعد در هجرت دوم گروهی از مسلمانان به حبشه حضور داشت. در صورت صحت این گزارش، سعد را می‌توان از مسلمانان نخستین دانست. همچنین او در غزوات «بدر»، «احد»، «خندق» و دیگر غزوات رسول خدا(ص) حاضر بود.
همسر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سعد، شوهر «سبیعة بنت حارث اسلمیه» بود.[۴] سبیعه، را از زنان صدر اسلام، صحابه و راویان حدیث دانسته‌اند که پس از صلح حدیبیه اسلام آورد و از همسرش مسافر بن حزام جدا شد و با سعد بن خوله ازدواج نمود. اطلاعات دیگری از او در دست نیست.[۵]
وفات[ویرایش | ویرایش مبدأ]
جز «طبری» که سال درگذشت سعد را هفتم هجرت دانسته است، دیگران وفات وی را در سال دهم هجرت و در حجةالوداع ثبت کرده‌اند. در صحیح مسلم نیز درگذشت او را قبل از هجرت و در مکه دانسته است،
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- الاصابه فى تمييز الصحابه، ابن حجر عسقلانى، چاپ اول، بيروت، دار الكتب العلميه، ١۴١۵ه .ق.
- الاستيعاب فى معرفة الاصحاب، ابن عبدالبر، تحقيق: على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، ١٩٩٢م.
- اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، علی.