وقوف: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:وقوف.jpg|بندانگشتی|وقوف حاجیان در [[عرفات]] و [[مشعر]].|جایگزین=|350x350پیکسل]]
[[پرونده:وقوف.jpg|بندانگشتی|وقوف حاجیان در [[عرفات]] و [[مشعر]].|جایگزین=|350x350پیکسل]]
'''وقوف'''، به معنای «[[وقوف در عرفات|ماندن در عرفات]]» و «[[وقوف در مشعر|ماندن در مشعر]]» بوده و دومین و سومین عمل از [[اعمال حج تمتع|اعمال]] واجبِ [[حج]] شمرده شده است. به وقوف در [[عرفات]] و [[مشعر]]، '''وقوفَین''' نیز گفته شده و ماندنِ حداقلیِ آن، دو [[ارکان حج|رکن حج]] نیز محسوب شده است. هر کدام از این دو وقوف دارای مستحبات و آدابی است.  
'''وقوف''' به معنای «[[وقوف در عرفات|ماندن در عرفات]]» و «[[وقوف در مشعر|ماندن در مشعر]]»، دومین و سومین عمل از [[اعمال حج تمتع|اعمال]] واجبِ [[حج]] است. به وقوف در [[عرفات]] و [[مشعر]]، '''وقوفَین''' نیز گفته شده و ماندنِ حداقلیِ آن، دو [[ارکان حج|رکن حج]] نیز محسوب شده است. هر کدام از این دو وقوف، دارای مستحبات و آدابی است.  
   
   
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۱۰: خط ۱۰:
[[پرونده:وقوف در عرفات (قدیمی).png|بندانگشتی|تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در [[عرفات]]، جانب غربی [[جبل الرحمه]] (۱۸۸۴-۱۸۸۵م).<ref>[https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات «الجانب الغربی من جبل عرفة»]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه [https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات اصلی].</ref>|جایگزین=|270x270پیکسل]]
[[پرونده:وقوف در عرفات (قدیمی).png|بندانگشتی|تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در [[عرفات]]، جانب غربی [[جبل الرحمه]] (۱۸۸۴-۱۸۸۵م).<ref>[https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات «الجانب الغربی من جبل عرفة»]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه [https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات اصلی].</ref>|جایگزین=|270x270پیکسل]]
{{اصلی|وقوف در عرفات}}
{{اصلی|وقوف در عرفات}}
وقوف در عرفات، دومین عمل واجبِ [[حج]] است و به معنای «ماندن در صحرای [[عرفات]]» است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.</ref> به گفته فقیهان [[شیعه]]، زمان این وقوف از ظهر روز نهم ذی‌الحجه ([[روز عرفه]]) تا غروب شرعی است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۸.</ref> در مذاهب چهارگانه [[اهل سنت]] نیز، زمان این عمل، [[روز عرفه]] دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از:  الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧.</ref>  
وقوف در عرفات، دومین عمل واجبِ [[حج]] است و به معنای «ماندن در صحرای [[عرفات]]» است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.</ref> به گفته فقیهان [[شیعه]]، زمان این وقوف از ظهر روز نهم ذی‌الحجه ([[روز عرفه]]) تا غروب شرعی است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۸.</ref> در مذاهب چهارگانه [[اهل سنت]] نیز، زمان این عمل، [[روز عرفه]] دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از:  جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref>  


برای حج‌گزاری که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند، مستحب است این روز را روزه بگیرد. با طهارت بودن، غسل و وقوف در پایین کوه و زمین هموار از دیگر مستحبات وقوف در عرفات است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۹.</ref>
برای حج‌گزاری که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند، مستحب است این روز را روزه بگیرد. با طهارت بودن، غسل و وقوف در پایین کوه و زمین هموار از دیگر مستحبات وقوف در عرفات است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۹.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۶:


}}
}}
* '''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
 
* [https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات '''«الجانب الغربی من جبل عرفة»''']، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه [https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات اصلی]، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹.
*'''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
* [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/565 '''حج در اندیشه اسلامی''']، علی قاضی‌عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش.
*'''تذكرة الفقهاء'''، (علامه حلی) حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البيت لاحياء التراث، ١۴٢٢ق.
* '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
*[https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات '''«الجانب الغربی من جبل عرفة»''']، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه [https://www.wdl.org/ar/item/11710/#q=عرفات اصلی]، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹.
* '''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
*[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/565 '''حج در اندیشه اسلامی''']، علی قاضی‌عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش.
* '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
*'''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
* '''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.
*'''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
*'''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
*'''الفقه على المذاهب الأربعه'''، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفكر، ١۴٢۴ق. 
*'''الفقه على المذاهب الخمسه'''، محمدجواد المغنیه، قم،مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق.
*'''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.
*'''المحجّة البیضاء فی تهذیب الاحیاء'''، مولی محسن فیض کاشانی، بیروت: ۱۴۰۳، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
*'''المصادر الفقهيه'''، على‌اصغر مرواريد، بیروت، دارالتراث، ١۴١٩ق.  '''مناسك حج با حواشى مراجع'''، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش.
*'''مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقه'''، منسوب به امام ششم حضرت صادق علیه السلام ، تهران: ۱۳۶۰، انجمن اسلامی حکمت و فلسفهٔ ایران.
*'''[https://hadith.inoor.ir/fa/hadithlist?pagenumber=1&pagesize=14&sortcolumn=default&sortdirection=desc&searchtype=and&book=1347&isgroup=0&isfulltext=0&iserab=1&pagesizegrouping=10000&isflexibleforstem=0&isflexibleforletter=1 من لا یحضره الفقیه]'''، محمد بن علی بن‌بابویه، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
*'''[https://hadith.inoor.ir/fa/hadithlist?pagenumber=1&pagesize=14&sortcolumn=default&sortdirection=desc&searchtype=and&book=1347&isgroup=0&isfulltext=0&iserab=1&pagesizegrouping=10000&isflexibleforstem=0&isflexibleforletter=1 من لا یحضره الفقیه]'''، محمد بن علی بن‌بابویه، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۴۹: خط ۵۶:
[[رده:احکام حج]]
[[رده:احکام حج]]
[[رده:اعمال حج]]
[[رده:اعمال حج]]
[[رده:ارکان حج]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۴۴

وقوف حاجیان در عرفات و مشعر.

وقوف به معنای «ماندن در عرفات» و «ماندن در مشعر»، دومین و سومین عمل از اعمال واجبِ حج است. به وقوف در عرفات و مشعر، وقوفَین نیز گفته شده و ماندنِ حداقلیِ آن، دو رکن حج نیز محسوب شده است. هر کدام از این دو وقوف، دارای مستحبات و آدابی است.

مفهوم‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

وقوف در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاحِ حج، به ماندن در عرفات و مشعرالحرام گفته می‌شود.[۱]

«وقوفین» در لغت به معنای دو وقوف و در اصطلاح، به وقوف در عرفات و وقوف در مشعر می‌گویند.[۲] این دو وقوف، دومین و سومین عمل واجب حج است.[۳]

در عرفات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در عرفات، جانب غربی جبل الرحمه (۱۸۸۴-۱۸۸۵م).[۴]

نوشتار اصلی: وقوف در عرفات وقوف در عرفات، دومین عمل واجبِ حج است و به معنای «ماندن در صحرای عرفات» است.[۵] به گفته فقیهان شیعه، زمان این وقوف از ظهر روز نهم ذی‌الحجه (روز عرفه) تا غروب شرعی است.[۶] در مذاهب چهارگانه اهل سنت نیز، زمان این عمل، روز عرفه دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است.[۷]

برای حج‌گزاری که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند، مستحب است این روز را روزه بگیرد. با طهارت بودن، غسل و وقوف در پایین کوه و زمین هموار از دیگر مستحبات وقوف در عرفات است.[۸]

خواندن دعای امام حسین(ع) در روز عرفه، یکی از آدابی است که شیعیان در این روز و در صحرای عرفات انجام می‌دهند.[۹] از دیگر آداب این عمل، توبه[۱۰] و خواندن دعاهایی خاص است.[۱۱]

در مشعر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نوشتار اصلی: وقوف در مشعروقوف در مشعر، سومین عملِ واجب حج است و به معنای «ماندن در مشعر» است.[۱۲] زمان این عمل، بر پایه فقه شیعه از طلوع صبح روز دهم ذی‌الحجه (عید قربان) تا طلوع آفتاب است.[۱۳]

خواندن دعاهای خاص،[۱۴] ذکر الهی و گردآوری سنگ‌ریزه‌هایی که در منا به جمرات زده می‌شود از مستحبات وقوف در مشعر است.[۱۵]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. درسنامه مناسک حج، ص۵۷.
  2. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۷.
  3. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵ و ۲۷۶.
  4. «الجانب الغربی من جبل عرفة»، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه اصلی.
  5. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.
  6. درسنامه مناسک حج، ص۵۸.
  7. بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.
  8. درسنامه مناسک حج، ص۵۹.
  9. درسنامه مناسک حج،ص۶۰.
  10. مصباح‌الشریعة، ص۹۲؛ المحجة البیضاء، ج۲، ص۲۰۷.
  11. نگاه کنید به: حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۳۹۲.
  12. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۶.
  13. حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸.
  14. برای نمونه: من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۴۳.
  15. درسنامه مناسک حج، ص۶۳.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب درسنامه مناسک حج، محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۵۷-64 و کتاب فرهنگ اصلاحات حج و عمره:راهنمای زائران سرزمین وحی، مسعود فکری، احمد علائی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳، ص۲۷۵ است.
  • بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
  • تذكرة الفقهاء، (علامه حلی) حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البيت لاحياء التراث، ١۴٢٢ق.
  • «الجانب الغربی من جبل عرفة»، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از نسخه اصلی، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹.
  • حج در اندیشه اسلامی، علی قاضی‌عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش.
  • حج و عمره در قرآن و حدیث، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
  • درآمدی بر فقه مقارن، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
  • فقه السنه، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
  • الفقه على المذاهب الأربعه، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفكر، ١۴٢۴ق.
  • الفقه على المذاهب الخمسه، محمدجواد المغنیه، قم،مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق.
  • کتاب الخلاف فی الفقه، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.
  • المحجّة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، مولی محسن فیض کاشانی، بیروت: ۱۴۰۳، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  • المصادر الفقهيه، على‌اصغر مرواريد، بیروت، دارالتراث، ١۴١٩ق. مناسك حج با حواشى مراجع، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش.
  • مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقه، منسوب به امام ششم حضرت صادق علیه السلام ، تهران: ۱۳۶۰، انجمن اسلامی حکمت و فلسفهٔ ایران.
  • من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی بن‌بابویه، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.