نماز طواف (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
این مقاله فتوای مراجع درباره نماز طواف برگرفته از [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=369 مناسک حج، ص 166] است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم فقهی این مقاله را بخوانید← [[نماز طواف]]
{{مقاله فقهی۲
| نماز طواف|نماز طواف}}
{{جعبه اطلاعات اعمال
| عنوان = نماز طواف (فتوای مراجع)
| تصویر = پشت مقام ابراهیم.jpg
| توضیح تصویر =
| فیلم = فیلم احکام نماز طواف .mp4
| توضیح فیلم = ببینید: آموزش احکام [[نماز طواف]].
| دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
| مربوط به آیین =  
| مکان = [[مسجد‌الحرام]] پشت [[مقام ابراهیم]]
| زمان =
| عمل قبلی =[[طواف]]


== چگونگی ==
| عمل بعدی = [[سعی]]
| حکم =
| کفاره =
| پیامد فقهی =
| ثواب =
| آداب وابسته =
| فلسفه و اسرار =
| منشاء و تاریخچه =
| مکان‌های وابسته = [[مطاف]]
| اشیای وابسته =
| ذکرهای وابسته =
| دعاهای وابسته =
| مفاهیم فقهی وابسته =
| احکام فقهی وابسته =
| صفحه فتواهای مراجع =
| جستارهای وابسته = [[نماز طواف]]؛[[اعمال عمره تمتع]]؛ [[اعمال حج تمتع]]
}}
==چگونگی==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله ۷۷۳
! مسئله ۷۷۳
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' واجب است بعد از تمام شدن طواف عمره، دو رکعت نماز بخواند؛ مثل نماز صبح.
'''امام خمینی:''' واجب است بعد از تمام شدن [[طواف عمره|طواف]] عمره، دو رکعت نماز بخواند؛ مثل نماز صبح.
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۱۳: خط ۴۲:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' مي‌تواند نماز طواف را با هر سوره‌اي که خواست بخواند، مگر سوره‌هاي سجده،{{توضیح مساله|۷۷۴|
'''امام خمینی:''' می‌تواند نماز طواف را با هر سوره‌ای که خواست بخواند، مگر سوره‌های سجده،{{توضیح مساله|۷۷۴|


* '''آية الله زنجاني:''' قرائت سوره‌هاي سجده در نماز، مانعي ندارد ولي نبايد آيه سجده را بخواند.
* '''زنجانی:''' قرائت سوره‌های سجده در نماز، مانعی ندارد ولی نباید آیه سجده را بخواند.
*
*
* '''آية الله سيستاني:''' قرائت سوره‌هاي سجده در نماز جايز است، ولي اگر سجده را انجام داد نماز باطل مي‌شود مگر اينکه سهواً سجده کند و اگر سجده نکند نماز صحيح است ولي گناه کرده است و اگر قبل از آيه سجده، به سوره‌اي ديگر عدول کند اشکال ندارد هرچند عمداً شروع کرده باشد.}}
* '''سیستانی:''' قرائت سوره‌های سجده در نماز جایز است، ولی اگر سجده را انجام داد نماز باطل می‌شود مگر اینکه سهواً سجده کند و اگر سجده نکند نماز صحیح است ولی گناه کرده است و اگر قبل از آیه سجده، به سوره‌ای دیگر عدول کند اشکال ندارد هرچند عمداً شروع کرده باشد.}}
و مستحب است در رکعت اول، بعد از «حمد»، سوره «قل هو الله احد» را بخواند و در رکعت دوم، سوره «قل يا أيها الکافرون» را بخواند.
و مستحب است در رکعت اول، بعد از «حمد»، سوره «قل هو الله احد» را بخواند و در رکعت دوم، سوره «قل یا أیها الکافرون» را بخواند.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۸: خط ۵۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' جايز است نماز طواف را بلند بخواند مثل نماز صبح يا آهسته مثل نماز ظهر.
'''امام خمینی:''' جایز است نماز طواف را بلند بخواند مثل نماز صبح یا آهسته مثل نماز ظهر.
|}
|}


خط ۳۸: خط ۶۷:
'''امام خمینی:''' شک در رکعات نماز طواف موجب بطلان نماز است{{توضیح مساله|۷۷۶|
'''امام خمینی:''' شک در رکعات نماز طواف موجب بطلان نماز است{{توضیح مساله|۷۷۶|


* '''آية الله بهجت:''' بعد از استقرار آن به تروّي علي الأحوط، و اظهر اعتبار ظن در رکعات است مثل ظن در افعال؛ چه ظن به وجود باشد يا عدم به مصحّح باشد يا مبطل به رکن باشد يا غير آن، در محل شک و يا نسيان باشد يا خارج از محل. پس لوازم آن از تدارک يا بطلان يا عدم تدارک را مترتّب مي‌کند، اگرچه احتياط در اعاده است في ‌الجمله، در صورت تعلّق ظن به فعل که تدارک نمي‌کند مگر در موردي که انجام دادن آن مبطل نباشد يقيناً.}}
* '''بهجت:''' بعد از استقرار آن به تروّی علی الأحوط، و اظهر اعتبار ظن در رکعات است مثل ظن در افعال؛ چه ظن به وجود باشد یا عدم به مصحّح باشد یا مبطل به رکن باشد یا غیر آن، در محل شک و یا نسیان باشد یا خارج از محل. پس لوازم آن از تدارک یا بطلان یا عدم تدارک را مترتّب می‌کند، اگرچه احتیاط در اعاده است فی الجمله، در صورت تعلّق ظن به فعل که تدارک نمی‌کند مگر در موردی که انجام دادن آن مبطل نباشد یقیناً.}}
و بايد اعاده کند و بعيد نيست اعتبار ظن در رکعات{{توضیح مساله|۷۷۶|
و باید اعاده کند و بعید نیست اعتبار ظن در رکعات{{توضیح مساله|۷۷۶|


* '''آية الله مکارم:''' احتياط واجب اعاده بعد از اتمام است.}}
* '''مکارم:''' احتیاط واجب اعاده بعد از اتمام است.}}
و در ظن در افعال احتياط کند{{توضیح مساله|۷۷۶|
و در ظن در افعال احتیاط کند{{توضیح مساله|۷۷۶|


* '''آيات عظام تبريزي، خويي، سيستاني:''' ظن در افعال حکم شک را دارد.
* '''تبریزی، خویی و سیستانی:''' ظن در افعال حکم شک را دارد.
* '''آيات عظام سبحاني، گلپايگاني، فاضل:''' ظن در افعال معتبر است.}}
* '''سبحانی، گلپایگانی و فاضل:''' ظن در افعال معتبر است.}}
و در احکام، اين نماز با نماز يوميه مساوي است.
و در احکام، این نماز با نماز یومیه مساوی است.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۵۹: خط ۸۸:
'''امام خمینی:''' احوط آن است{{توضیح مساله|۷۷۷|
'''امام خمینی:''' احوط آن است{{توضیح مساله|۷۷۷|


* '''آية الله تبريزى، آية الله خويي:''' بايستي بعد از طواف مبادرت به نماز کند، که در عرف نگويند بين آنها فاصله شده.
* '''تبریزی و خویی:''' بایستی بعد از طواف مبادرت به نماز کند، که در عرف نگویند بین آنها فاصله شده.
* '''آية الله خامنه‌اي:''' نبايد بين طواف و نماز آن فاصله ايجاد شود.
* '''خامنه‌ای:''' نباید بین طواف و نماز آن فاصله ایجاد شود.
* '''آية الله زنجاني:''' نماز طواف وقت معيني ندارد ولي چون از توابع و ملحقات طواف است موالات بين طواف واجب و نماز معتبر است، يعني نبايد بدون عذر بين آن و طواف، فاصله بيندازد به قدري که عرفاً از توابع آن به حساب نيايد؛ ولي اگر به جهت عذري مانند تشکيل صفوف جماعت يا تجديد وضو به تأخير بيفتد اشکال ندارد و اگر بدون عذر، نماز را به تأخير بيندازد بايد بعد از خواندن نماز، طواف و نماز را اعاده کند.
* '''زنجانی:''' نماز طواف وقت معینی ندارد ولی چون از توابع و ملحقات طواف است موالات بین طواف واجب و نماز معتبر است، یعنی نباید بدون عذر بین آن و طواف، فاصله بیندازد به قدری که عرفاً از توابع آن به حساب نیاید؛ ولی اگر به جهت عذری مانند تشکیل صفوف جماعت یا تجدید وضو به تأخیر بیفتد اشکال ندارد و اگر بدون عذر، نماز را به تأخیر بیندازد باید بعد از خواندن نماز، طواف و نماز را اعاده کند.
* '''آية الله سبحاني:''' بايستي بعد از طواف مبادرت به نماز کند و فاصله آن دو زياد نباشد که موالات به هم بخورد و اين يک امر عرفي است.
* '''سبحانی:''' بایستی بعد از طواف مبادرت به نماز کند و فاصله آن دو زیاد نباشد که موالات به هم بخورد و این یک امر عرفی است.
* '''آية الله سيستاني:''' به اين معني که به نظر عرف بين آن دو فاصله‌اي نباشد ولي فاصله به مقدار ده دقيقه براي استراحت يا يافتن جاي مناسب و مانند آن اشکال ندارد ولي کاري ديگر مانند نماز قضا به احتياط واجب نبايد انجام دهد.
* '''سیستانی:''' به این معنی که به نظر عرف بین آن دو فاصله‌ای نباشد ولی فاصله به مقدار ده دقیقه برای استراحت یا یافتن جای مناسب و مانند آن اشکال ندارد ولی کاری دیگر مانند نماز قضا به احتیاط واجب نباید انجام دهد.
* '''آية الله فاضل:''' اقوي مبادرت به نماز است و در صورتي که عالماً و عامداً اخلال به فوريت کند، بنا بر احتياط طواف باطل مي‌شود.}}
* '''فاضل:''' اقوی مبادرت به نماز است و در صورتی که عالماً و عامداً اخلال به فوریت کند، بنا بر احتیاط طواف باطل می‌شود.}}
که بعد از طواف مبادرت به نماز کند و زود به جا آورد.
که بعد از طواف مبادرت به نماز کند و زود به جا آورد.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۷۶: خط ۱۰۵:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' واجب است که اين نماز نزد مقام ابراهيم واقع شود{{توضیح مساله|۷۷۸|
'''امام خمینی:''' واجب است که این نماز نزد [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] واقع شود{{توضیح مساله|۷۷۸|


* '''آية الله گلپايگاني:''' بنا بر احتياط واجب نزد مقام واقع شود.}}
* '''گلپایگانی:''' بنا بر احتیاط واجب نزد مقام واقع شود.}}
و احتياط واجب آن است که پشت مقام به جا آورد{{توضیح مساله|۷۷۸|
و احتیاط واجب آن است که پشت مقام به جا آورد{{توضیح مساله|۷۷۸|


* '''آية الله تبريزى، آية لله خويي:''' احوط بلکه اظهر آن است... .
* '''تبریزی، آیة لله خویی:''' احوط بلکه اظهر آن است... .
* '''آية الله خامنه‌اي:''' واجب است که نماز [طواف] پشت مقام ابراهيم(ع) و ـ در صورت عدم ايجاد زحمت براي ديگران ـ نزديک به مقام اقامه شود؛ و در صورتي که اين امر ميسر نشود، مي‌تواند آن را در مسجدالحرام، پشت مقام و با فاصله از آن، به جا آورد.
* '''خامنه‌ای:''' واجب است که نماز [طواف] پشت مقام ابراهیم(ع) و ـ در صورت عدم ایجاد زحمت برای دیگران ـ نزدیک به مقام اقامه شود؛ و در صورتی که این امر میسر نشود، می‌تواند آن را در مسجدالحرام، پشت مقام و با فاصله از آن، به جا آورد.
* آية الله زنجاني: نماز طواف واجب را بايد «پشت مقام» به جا آورد و همچنين بايد نزديک مقام باشد به قدري که مردم بگويند «نزد مقام» نماز مي‌خواند.
* زنجانی: نماز طواف واجب را باید «پشت مقام» به جا آورد و همچنین باید نزدیک مقام باشد به قدری که مردم بگویند «نزد مقام» نماز می‌خواند.
* '''آية الله سبحاني:''' جايگاه نماز طواف نزد مقام ابراهيم است بنابراين پشت مقام و يا دو جانب او مادامي که جلوتر از مقام نباشد از نظر صحت نماز يکسان است. هرگاه به خاطر ازدحام جمعيت نتواند نزد مقام نماز بخواند، نماز را در نزديک‌ترين نقطه به مقام به جا آورد خواه اين نقطه پشت مقام محسوب شود يا دو جانب آن، و لازم نيست براي خلوت شدن مقام صبر کند چه بسا صبر کردن موجب از بين رفتن موالات بين طواف و نماز آن بشود و اگر جمعيت طواف‌کننده چنان‌که در ايام حج و يا بعضي ايام عمره تا شعاع خيلي زياد از کعبه ادامه دارد، موجب شود نماز را در فاصله دور بخواند، بايد جوري بايستد که مقام بين او و خانه باشد نه يکي از دو طرف آن.
* '''سبحانی:''' جایگاه نماز طواف نزد مقام ابراهیم است بنابراین پشت مقام و یا دو جانب او مادامی که جلوتر از مقام نباشد از نظر صحت نماز یکسان است. هرگاه به خاطر ازدحام جمعیت نتواند نزد مقام نماز بخواند، نماز را در نزدیک‌ترین نقطه به مقام به جا آورد خواه این نقطه پشت مقام محسوب شود یا دو جانب آن، و لازم نیست برای خلوت شدن مقام صبر کند چه بسا صبر کردن موجب از بین رفتن موالات بین طواف و نماز آن بشود و اگر جمعیت طواف‌کننده چنان‌که در ایام حج و یا بعضی ایام عمره تا شعاع خیلی زیاد از کعبه ادامه دارد، موجب شود نماز را در فاصله دور بخواند، باید جوری بایستد که مقام بین او و خانه باشد نه یکی از دو طرف آن.
* '''آية الله سيستاني، آية الله فاضل:''' اظهر آن است....
* '''سیستانی و فاضل:''' اظهر آن است....
* '''آية الله نوري:''' در هر نقطه‌اي از مسجدالحرام نماز طواف را بخواند مجزي است، هرچند بهتر است که نسبت به مقام حضرت ابراهيم، الأقرب فالأقرب (هرچه نزديک‌تر باشد بهتر است) را مراعات کند.}}
* '''نوری:''' در هر نقطه‌ای از مسجدالحرام نماز طواف را بخواند مجزی است، هرچند بهتر است که نسبت به مقام حضرت ابراهیم، الأقرب فالأقرب (هرچه نزدیک‌تر باشد بهتر است) را مراعات کند.}}
[به طوري] که سنگي که مقام است بين او و خانه کعبه واقع شود و بهتر آن است که هرچه ممکن باشد نزديک‌تر بايستد، ليکن نه به طوري که مزاحمت با سايرين کند.
[به طوری] که سنگی که مقام است بین او و خانه [[کعبه]] واقع شود و بهتر آن است که هرچه ممکن باشد نزدیک‌تر بایستد، لیکن نه به طوری که مزاحمت با سایرین کند.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۹۷: خط ۱۲۶:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر به واسطه زيادي جمعيت نتوانست پشت مقام بايستد؛ به طوري که گفته شود نزد مقام نماز مي‌کند به واسطه دوري زياد، در يکي از دو جانب به جا آورد{{توضیح مساله|۷۷۹|
'''امام خمینی:''' اگر به واسطه زیادی جمعیت نتوانست پشت مقام بایستد؛ به طوری که گفته شود نزد مقام نماز می‌کند به واسطه دوری زیاد، در یکی از دو جانب به جا آورد{{توضیح مساله|۷۷۹|


* آية الله تبريزى: نماز بايد پشت مقام باشد و در نزديکي آن و در صورت عدم تمکن از نزديکي مقام، با مراعات الأقرب فالاقرب به مقام بنا بر احتياط، پشت مقام مي‌تواند به جا آورد.
* '''تبریزی:''' نماز باید پشت مقام باشد و در نزدیکی آن و در صورت عدم تمکن از نزدیکی مقام، با مراعات الأقرب فالاقرب به مقام بنا بر احتیاط، پشت مقام می‌تواند به جا آورد.
* آية الله خامنه‌اي: به ذيل مسئله قبل مراجعه شود.
* '''خامنه‌ای''': به ذیل مسئله قبل مراجعه شود.
* آية الله خويي: در صورت عدم تمکن از نماز نزديک مقام، مي‌تواند با رعايت الأقرب فالأقرب دورتر نماز بخواند ولي به هر حال بايد پشت مقام باشد.
* '''خویی:''' در صورت عدم تمکن از نماز نزدیک مقام، می‌تواند با رعایت الأقرب فالأقرب دورتر نماز بخواند ولی به هر حال باید پشت مقام باشد.
* آية الله زنجاني: در مواقع ازدحام طواف‌کنندگان، لازم نيست نماز طواف واجب را نزد مقام بخواند، هرچند بتواند با محافظت همراهان، نزديک مقام نماز بخواند؛ بنابراين مي‌تواند تا جايي که مزاحمت طواف‌کنندگان نباشد عقب برود، اما بايد پشت مقام بايستد به طوري که عرفاً رو به مقام و کعبه باشد و نماز در قسمت‌هاي راست و چپ مقام، صحيح نيست، هرچند به مقام نزديک‌تر باشد.
* '''زنجانی:''' در مواقع ازدحام طواف‌کنندگان، لازم نیست نماز طواف واجب را نزد مقام بخواند، هرچند بتواند با محافظت همراهان، نزدیک مقام نماز بخواند؛ بنابراین می‌تواند تا جایی که مزاحمت طواف‌کنندگان نباشد عقب برود، اما باید پشت مقام بایستد به طوری که عرفاً رو به مقام و کعبه باشد و نماز در قسمت‌های راست و چپ مقام، صحیح نیست، هرچند به مقام نزدیک‌تر باشد.
* آية الله سبحاني: در اين مسئله و مسئله بعدي طبق ذيل مسئله 778 عمل شود.
* '''سبحانی:''' در این مسئله و مسئله بعدی طبق ذیل مسئله ۷۷۸ عمل شود.
* آية الله سيستاني: و اگر نتواند پشت مقام و نزديک به آن به جا آورد، احتياط واجب آن است که هم آن را در نزديکي اش؛ چه در سمت راست باشد و يا چپ، و هم دور از آن ولي پشت مقام به جا آورد و اگر نتواند آن دو را به جا آورد، هر کدام که ممکن است انجام دهد و اگر نتواند هيچ‌کدام را انجام دهد، در هر جاي مسجد که شده انجام دهد و بنا بر احتياط مستحب رعايت کند هرچه به مقام نزديک‌تر باشد و اگر پس از آن، تا زماني که وقت سعي تنگ شود توانست نزديک به مقام و پشت آن نماز را اعاده کند، احتياط مستحب اعاده آن است.
* '''سیستانی:''' و اگر نتواند پشت مقام و نزدیک به آن به جا آورد، احتیاط واجب آن است که هم آن را در نزدیکی اش؛ چه در سمت راست باشد و یا چپ، و هم دور از آن ولی پشت مقام به جا آورد و اگر نتواند آن دو را به جا آورد، هر کدام که ممکن است انجام دهد و اگر نتواند هیچ‌کدام را انجام دهد، در هر جای مسجد که شده انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب رعایت کند هرچه به مقام نزدیک‌تر باشد و اگر پس از آن، تا زمانی که وقت سعی تنگ شود توانست نزدیک به مقام و پشت آن نماز را اعاده کند، احتیاط مستحب اعاده آن است.
* آية الله فاضل: اگر نتواند پشت مقام و نزديک آن نماز بخواند، احتياطاً در يکي از دو طرف مقام و هم پشت مقام و دور از آن، نماز بخواند.
* '''فاضل:''' اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن نماز بخواند، احتیاطاً در یکی از دو طرف مقام و هم پشت مقام و دور از آن، نماز بخواند.
* آیة الله مکارم: می‌تواند در جايی از دو طرف مقام يا عقب‌تر از مقام نماز بخواند.}}
* '''مکارم:''' می‌تواند در جایی از دو طرف مقام یا عقب‌تر از مقام نماز بخواند.}}
در جايي که گفته شود نزد مقام نماز مي‌خواند.
در جایی که گفته شود نزد مقام نماز می‌خواند.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۱۱۷: خط ۱۴۶:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر ممکن نشد در دو جانب نزد مقام نماز را به جا آورد بايد ملاحظه نزديک‌تر را بکند از ميان دو جانب و پشت مقام،{{توضیح مساله|۷۸۰|
'''امام خمینی:''' اگر ممکن نشد در دو جانب نزد مقام نماز را به جا آورد باید ملاحظه نزدیک‌تر را بکند از میان دو جانب و پشت مقام،{{توضیح مساله|۷۸۰|


* آية الله بهجت: و اگر آن هم ممکن نباشد، مراعات مي‌کند الأقرب فالأقرب به سوي خلف مقام و دو جانب آن را، با رعايت احتياط، در صورت دوران امر بين بعض مراتب خلف و اَحَد جانبين به جمع در نماز بلکه به اعاده، پس از تمکن از نماز در پشت سر، اگرچه در آخر وقت امکان باشد و نماز طواف مستحب در هر جاي
* '''بهجت:''' و اگر آن هم ممکن نباشد، مراعات می‌کند الأقرب فالأقرب به سوی خلف مقام و دو جانب آن را، با رعایت احتیاط، در صورت دوران امر بین بعض مراتب خلف و اَحَد جانبین به جمع در نماز بلکه به اعاده، پس از تمکن از نماز در پشت سر، اگرچه در آخر وقت امکان باشد و نماز طواف مستحب در هر جای
* مسجد باشد جايز است.
* مسجد باشد جایز است.
* آية الله تبريزى، آية الله خويي: حکم آن در مسئله قبل گذشت.
* '''تبریزی و خویی:''' حکم آن در مسئله قبل گذشت.
* آية الله خامنه‌اي: به ذيل مسئله 778 مراجعه شود.
* '''خامنه‌ای:''' به ذیل مسئله ۷۷۸ مراجعه شود.
* آية الله زنجاني: به ذيل مسئله قبل مراجعه شود.  
* '''زنجانی:''' به ذیل مسئله قبل مراجعه شود.  
* آية الله فاضل: احوط نماز خلف مقام است.}}
* '''فاضل:''' احوط نماز خلف مقام است.}}
و اگر سه طرف مساوي باشند، در پشت نماز بخواند و در دو طرف کافي نيست{{توضیح مساله|۷۸۰|
و اگر سه طرف مساوی باشند، در پشت نماز بخواند و در دو طرف کافی نیست{{توضیح مساله|۷۸۰|


* آية الله سبحاني: کافي است.}}
* '''سبحانی:''' کافی است.}}
و اگر دو طرف نزديک‌تر از پشت باشند به مقام ولکن هيچ‌کدام نزد مقام نباشد بعيد نيست جايز بودن اکتفا به پشت لکن احتياط آن است که يک نماز در پشت مقام بخواند و يک نماز در يک طرف با ملاحظه نزديک‌تري و احوط اعاده نماز است{{توضیح مساله|۷۸۰|
و اگر دو طرف نزدیک‌تر از پشت باشند به مقام ولکن هیچ‌کدام نزد مقام نباشد بعید نیست جایز بودن اکتفا به پشت لکن احتیاط آن است که یک نماز در پشت مقام بخواند و یک نماز در یک طرف با ملاحظه نزدیک‌تری و احوط اعاده نماز است{{توضیح مساله|۷۸۰|


* آيات عظام تبريزي، خويي، سبحاني: اعاده لازم نيست.
* '''تبریزی، خویی و سبحانی:''' اعاده لازم نیست.
* آية الله فاضل: اولي اعاده نماز است.
* '''فاضل:''' اولی اعاده نماز است.
* آية الله گلپايگاني: بهتر آن است که هر وقت توانست نماز را دوباره پشت مقام رجائاً بخواند.}}
* '''گلپایگانی:''' بهتر آن است که هر وقت توانست نماز را دوباره پشت مقام رجائاً بخواند.}}
در صورت امکان در پشت مقام تا وقتي که وقت تنگ نشده براي سعي.
در صورت امکان در پشت مقام تا وقتی که وقت تنگ نشده برای [[سعی]].
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۱۴۳: خط ۱۷۲:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' جايز است نماز طواف مستحب را در هر جاي مسجدالحرام که بخواهد به جا آورد، اگرچه در حال اختيار، بلکه گفته‌اند که آن را مي‌تواند عمداً ترک کند.{{توضیح مساله|۷۸۱|
'''امام خمینی:''' جایز است نماز طواف مستحب را در هر جای [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] که بخواهد به جا آورد، اگرچه در حال اختیار، بلکه گفته‌اند که آن را می‌تواند عمداً ترک کند.{{توضیح مساله|۷۸۱|


* آية الله بهجت: مورد تأمّل است.
* '''بهجت:''' مورد تأمّل است.
* آية الله سبحاني: نبايد عمداً ترک کند.
* '''سبحانی:''' نباید عمداً ترک کند.
* آية الله سيستاني: ظاهر آن است که نماز طواف مستحب، مستحب است.  
* '''سیستانی:''' ظاهر آن است که نماز طواف مستحب، مستحب است.  
* آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: سزاوار نيست ترک کنند.
* '''صافی، گلپایگانی:''' سزاوار نیست ترک کنند.
* آية الله مکارم: ترک آن مشکل است.}}
* '''مکارم:''' ترک آن مشکل است.}}




خط ۱۶۲: خط ۱۹۱:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر کسي نماز طواف واجب را فراموش کند بايد هر وقت که يادش آمد در مقام ابراهيم به جا آورد و به همان دستوري که در مسئله 778 به بعد ذکر شده عمل نمايد.{{توضیح مساله|۷۸۲|
'''امام خمینی:''' اگر کسی نماز طواف واجب را فراموش کند باید هر وقت که یادش آمد در [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] به جا آورد و به همان دستوری که در مسئله ۷۷۸ به بعد ذکر شده عمل نماید.{{توضیح مساله|۷۸۲|


* آية الله زنجاني: اين در صورتي است که در مکه يا حوالي آن يادش بيايد، ولي اگر بعد از دور شدن از مکه يادش آمد مي‌تواند همان جا نماز بخواند.
* '''زنجانی:''' این در صورتی است که در مکه یا حوالی آن یادش بیاید، ولی اگر بعد از دور شدن از مکه یادش آمد می‌تواند همان جا نماز بخواند.
* آية الله سبحانی: بايد نماز طواف را به جا بياورد ولي اعاده اعمال مترتبه واجب نيست و اگر در مکه است بايد نماز را در مسجدالحرام نزد مقام ابراهيم به جا آورد و اگر از مکه خارج شده است و بازگشت به  
* '''سبحانی:''' باید نماز طواف را به جا بیاورد ولی اعاده اعمال مترتبه واجب نیست و اگر در مکه است باید نماز را در مسجدالحرام نزد مقام ابراهیم به جا آورد و اگر از مکه خارج شده است و بازگشت به مکه مشکل نباشد باید به مکه برگردد و در نزد مقام ابراهیم نماز بخواند و در صورت مشکل بودن، هر کجا متذکر شد، می‌تواند آن را به جا آورد و در این صورت احتیاطاً برای نماز نایب نیز بگیرد که در نزد مقام نیز بخواند.}}
* مکه مشکل نباشد بايد به مکه برگردد و در نزد مقام ابراهيم نماز بخواند و در صورت مشکل بودن، هر کجا متذکر شد، مي‌تواند آن را به جا آورد و در اين صورت احتياطاً براي نماز نايب نيز بگيرد که در  
* نزد مقام نيز بخواند.}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۱۷۷: خط ۲۰۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر نماز طواف را فراموش کند و در بين سعي بين صفا و مروه يادش بيايد، از همان جا سعي را رها کند و برگردد، دو رکعت نماز را بخواند، بعد از آن، سعي را از همان جا{{توضیح مساله|۷۸۳|
'''امام خمینی:''' اگر نماز طواف را فراموش کند و در بین [[سعی]] بین [[صفا و مروه]] یادش بیاید، از همان جا سعی را رها کند و برگردد، دو رکعت نماز را بخواند، بعد از آن، سعی را از همان جا{{توضیح مساله|۷۸۳|


* آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: در صورت تجاوز از نصف، بقيه سعي را و در کمتر از نصف، همه آن را مجدداً به جا آورد.}}
* '''صافی و گلپایگانی:''' در صورت تجاوز از نصف، بقیه سعی را و در کمتر از نصف، همه آن را مجدداً به جا آورد.}}
تمام کند.
تمام کند.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۱۹۰: خط ۲۱۷:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' شخصي که نماز را فراموش کرده و ساير اعمال را که بعد از نماز بايد عمل کند، عمل کرده، اعاده آنها ظاهراً لازم نباشد، اگرچه احتياط استحبابي در اعاده است.
'''امام خمینی:''' شخصی که نماز را فراموش کرده و سایر اعمال را که بعد از نماز باید عمل کند، عمل کرده، اعاده آنها ظاهراً لازم نباشد، اگرچه احتیاط استحبابی در اعاده است.
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
خط ۱۹۷: خط ۲۲۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر برگشتن به مسجدالحرام مشکل باشد از براي شخصي که نماز را فراموش کرده، بايد هر جا يادش آمد نماز را به جا آورد، اگرچه در شهر ديگر باشد و برگشتن به حرم لازم نيست، اگرچه آسان باشد.{{توضیح مساله|۷۸۵|
'''امام خمینی:''' اگر برگشتن به مسجدالحرام مشکل باشد از برای شخصی که نماز را فراموش کرده، باید هر جا یادش آمد نماز را به جا آورد، اگرچه در شهر دیگر باشد و برگشتن به حرم لازم نیست، اگرچه آسان باشد.{{توضیح مساله|۷۸۵|


* آية الله بهجت: و احوط آن است برگردد به حرم اگر دشوار نباشد و آنها را به جا آورد و بعضي در صورت تعذر برگشتن به مقام، استنابه را لازم دانسته‌اند بنابراين احوط جمع است ميان قضاي آنها، در هر جا که متذکر شود و گرفتن نايب که آنها را در مقام به جاي آورد.
* '''بهجت:''' و احوط آن است برگردد به حرم اگر دشوار نباشد و آنها را به جا آورد و بعضی در صورت تعذر برگشتن به مقام، استنابه را لازم دانسته‌اند بنابراین احوط جمع است میان قضای آنها، در هر جا که متذکر شود و گرفتن نایب که آنها را در مقام به جای آورد.
* آية الله تبريزى، آية الله خويي: احوط و اولي اين است برگشته و نماز را در حرم به جا آورد.
* '''تبریزی و خویی:''' احوط و اولی این است برگشته و نماز را در حرم به جا آورد.
* آية الله خامنه‌اي: اگر پيش از خروج از مکه به ياد آورد و برگشت به مسجدالحرام براي او حرجي نباشد، بايد برگردد به مسجدالحرام براي انجام نماز طواف، و اگر پس از خروج از مکه مکرمه به يادش آمد که نماز طواف را نخوانده است، بايد آن را در همان محلي که به ياد آورده اقامه کند.
* '''خامنه‌ای:''' اگر پیش از خروج از مکه به یاد آورد و برگشت به مسجدالحرام برای او حرجی نباشد، باید برگردد به مسجدالحرام برای انجام نماز طواف، و اگر پس از خروج از مکه مکرمه به یادش آمد که نماز طواف را نخوانده است، باید آن را در همان محلی که به یاد آورده اقامه کند.
* آية الله زنجاني: مطابق ذيل مسئله 782 عمل شود.
* '''زنجانی:''' مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود.
* آية الله سبحاني: مطابق ذيل مسئله 782 عمل شود و اگر بازگشت مشکل نباشد بايد برگردد.
* '''سبحانی:''' مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود و اگر بازگشت مشکل نباشد باید برگردد.
* آية الله سيستاني: اگر بعد از بيرون رفتن از مکه يادش بيايد، احتياط واجب آن است که برگردد و نزد مقام نماز به جاي آورد و اگر برگشتن براي او مشقت دارد نماز را در همان موضعي که يادش آمده انجام دهد و لازم نيست براي انجام نماز به حرم برگردد، گرچه ميسور باشد.
* '''سیستانی:''' اگر بعد از بیرون رفتن از مکه یادش بیاید، احتیاط واجب آن است که برگردد و نزد مقام نماز به جای آورد و اگر برگشتن برای او مشقت دارد نماز را در همان موضعی که یادش آمده انجام دهد و لازم نیست برای انجام نماز به حرم برگردد، گرچه میسور باشد.
* آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و بهتر است نايب هم بگيرد تا خلف مقام براي او به جا آورد.
* '''صافی و گلپایگانی:''' و بهتر است نایب هم بگیرد تا خلف مقام برای او به جا آورد.
* آية الله فاضل: اگر در منا باشد مخير است بين خواندن نماز در منا و استنابه والاّ در هر جا که هست همان جا نماز بخواند گرچه جوازِ گرفتنِ نايب هم بعيد نيست.
* '''فاضل:''' اگر در منا باشد مخیر است بین خواندن نماز در منا و استنابه والاّ در هر جا که هست همان جا نماز بخواند گرچه جوازِ گرفتنِ نایب هم بعید نیست.
* آية الله مکارم: منظور برگشتن به حرم، خارج از مسجدالحرام است.}}
* '''مکارم:''' منظور برگشتن به حرم، خارج از مسجدالحرام است.}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۱۷: خط ۲۴۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر کسي اين نماز را به جا نياورد و بميرد، واجب است بر پسر بزرگِ{{توضیح مساله|۷۸۶|
'''امام خمینی:''' اگر کسی این نماز را به جا نیاورد و بمیرد، واجب است بر پسر بزرگِ{{توضیح مساله|۷۸۶|


*‌آية الله بهجت: بر ولي او لازم است آن را قضا کند.}} او، که آن را قضا کند؛ به نحوي که در کتاب «صلاة» تفصيل داده شده است.
* '''بهجت:''' بر ولی او لازم است آن را قضا کند.}} او، که آن را قضا کند؛ به نحوی که در کتاب «صلاة» تفصیل داده شده است.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۲۹: خط ۲۵۶:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' جاهل به مسئله، در احکامي که براي ناسي ذکر شد، شريک است با او.
'''امام خمینی:''' جاهل به مسئله، در احکامی که برای ناسی ذکر شد، شریک است با او.
|}
|}


خط ۲۳۷: خط ۲۶۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' واجب است بر هر مکلفي که نماز خود را ياد بگيرد و قرائت و ذکرهاي واجب را پيش کسي درست کند که تکليف الهي را به طور صحيح به جا آورد، خصوصاً کسي که مي‌خواهد به حج برود بايد نماز را تصحيح کند،{{توضیح مساله|۷۸۸|
'''امام خمینی:''' واجب است بر هر مکلفی که نماز خود را یاد بگیرد و قرائت و ذکرهای واجب را پیش کسی درست کند که تکلیف الهی را به طور صحیح به جا آورد، خصوصاً کسی که می‌خواهد به حج برود باید نماز را تصحیح کند،{{توضیح مساله|۷۸۸|


* آية الله تبريزى: اگر با فرض تمکن به طور ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر اينکه جاهل قاصر يا معتقد به صحت قرائت باشد و در فرض تعمّد حجش باطل مي‌شود.
* '''تبریزی:''' اگر با فرض تمکن به طور ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر اینکه جاهل قاصر یا معتقد به صحت قرائت باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود.
* آية الله خويي: اگر در زماني که نماز خواند مي‌توانست صبر کند و قرائتش را تصحيح نمايد و مع ذلک با قرائت ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر جاهل قاصر باشد و در فرض تعمّد حجش باطل مي‌شود.
* '''خویی:''' اگر در زمانی که نماز خواند می‌توانست صبر کند و قرائتش را تصحیح نماید و مع ذلک با قرائت ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر جاهل قاصر باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود.
* آية الله زنجاني: کسي که مي‌تواند همه يا برخي از اشتباه‌هاي نمازش را تصحيح کند بايد طواف را به تأخير بيندازد و پس از تصحيح قرائت، طواف و نماز آن را به جا آورد، ولي اگر بدون اطلاع از اين امر طواف و اعمال بعدي را به جا آورد، هر وقت متوجه شود بايد قرائتش را ياد بگيرد و نماز طوافش را به تفصيلي که در مسئله 782 گذشت بخواند، ولي طواف و اعمال بعدي او صحيح است.   
* '''زنجانی:''' کسی که می‌تواند همه یا برخی از اشتباه‌های نمازش را تصحیح کند باید طواف را به تأخیر بیندازد و پس از تصحیح قرائت، طواف و نماز آن را به جا آورد، ولی اگر بدون اطلاع از این امر طواف و اعمال بعدی را به جا آورد، هر وقت متوجه شود باید قرائتش را یاد بگیرد و نماز طوافش را به تفصیلی که در مسئله ۷۸۲ گذشت بخواند، ولی طواف و اعمال بعدی او صحیح است.   
* آية الله سبحاني: اگر کسي با احرام عمره وارد مکه شد و عمداً از يادگيري قرائت صحيح سرباز زد، معصيت‌کار است و در صورتي که براي او حرجي نباشد بايد در احرام بماند و قرائت نماز را اصلاح کند و در صورت حرجي بودن طواف و نماز را به جا آورده و سپس نماز را ياد بگيرد و به طور صحيح اعاده کند و اگر نتوانست ياد بگيرد احتياطاً نايب بگيرد.}}  
* '''سبحانی:''' اگر کسی با احرام عمره وارد مکه شد و عمداً از یادگیری قرائت صحیح سرباز زد، معصیت‌کار است و در صورتی که برای او حرجی نباشد باید در احرام بماند و قرائت نماز را اصلاح کند و در صورت حرجی بودن طواف و نماز را به جا آورده و سپس نماز را یاد بگیرد و به طور صحیح اعاده کند و اگر نتوانست یاد بگیرد احتیاطاً نایب بگیرد.}}  
چون بعضي گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنين حج نيز باطل است. پس علاوه بر آنکه به اين قول، از حجة الاسلام برائت ذمه پيدا نمي‌کند، ممکن است چيزهايي که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چيزهايي که گذشت، بر او حلال نشود.
چون بعضی گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنین حج نیز باطل است. پس علاوه بر آنکه به این قول، از [[حجة الاسلام]] برائت ذمه پیدا نمی‌کند، ممکن است چیزهایی که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چیزهایی که گذشت، بر او حلال نشود.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۵۳: خط ۲۸۰:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر شخصي نتوانست قرائت يا ذکرهاي واجب را ياد بگيرد بايد نماز را به هر ترتيبي که مي‌تواند خودش به جا آورد و کافي است و اگر ممکن است، کسي را بگمارد که نماز را تلقين او کند{{توضیح مساله|۷۸۹|
'''امام خمینی:''' اگر شخصی نتوانست قرائت یا ذکرهای واجب را یاد بگیرد باید نماز را به هر ترتیبی که می‌تواند خودش به جا آورد و کافی است و اگر ممکن است، کسی را بگمارد که نماز را تلقین او کند{{توضیح مساله|۷۸۹|


* آيات عظام تبريزی، خويي، مکارم: قرائت به همين مقدار که عربي صحيح بر آن صدق کند کافي است و کسي که اصلاً امکان صحيح خواندن برايش وجود ندارد، مثل کسي که لکنت زبان دارد، به همان نحو اگر بخواند صحيح است و تکليف ديگري ندارد.
* '''تبریزی، خویی و مکارم:''' قرائت به همین مقدار که عربی صحیح بر آن صدق کند کافی است و کسی که اصلاً امکان صحیح خواندن برایش وجود ندارد، مثل کسی که لکنت زبان دارد، به همان نحو اگر بخواند صحیح است و تکلیف دیگری ندارد.
* آية الله سبحاني: و اگر موفق نشد، کسي را وادار کند که قرائت صحيح را به او تلقين کند و اگر امکان نداشت به هر نحو که مي‌تواند به جا آورد و احتياطاً نايب هم بگيرد.}}
* '''سبحانی:''' و اگر موفق نشد، کسی را وادار کند که قرائت صحیح را به او تلقین کند و اگر امکان نداشت به هر نحو که می‌تواند به جا آورد و احتیاطاً نایب هم بگیرد.}}
و احتياط آن است که در مقام ابراهيم به شخص عادلي اقتدا کند، ليکن اکتفا به نماز جماعت نکند؛ چنان‌که نايب گرفتن نيز کافي نيست.{{توضیح مساله|۷۸۹|
و احتیاط آن است که در مقام ابراهیم به شخص عادلی اقتدا کند، لیکن اکتفا به نماز جماعت نکند؛ چنان‌که نایب گرفتن نیز کافی نیست.{{توضیح مساله|۷۸۹|


* آية الله بهجت: و اگر ممکن شود نماز طواف را در مقام به جماعت بخواند و در صورت عدم امکان جماعت، عمل به وظيفه يوميّه کافي است.
* '''بهجت:''' و اگر ممکن شود نماز طواف را در مقام به جماعت بخواند و در صورت عدم امکان جماعت، عمل به وظیفه یومیّه کافی است.
* آية الله خامنه‌اي: جايز بودن اقامه نماز طواف به جماعت معلوم نيست.
* '''خامنه‌ای:''' جایز بودن اقامه نماز طواف به جماعت معلوم نیست.
* آية الله زنجاني: نماز جماعت و گرفتن نايب لزومي ندارد.
* '''زنجانی:''' نماز جماعت و گرفتن نایب لزومی ندارد.
* آية الله سيستاني: اگر نتواند قرائت خود را تصحيح کند، هرچند در اثر مسامحه و سهل انگاري، ولي مقدار زيادي از سوره حمد را بتواند به طور صحيح بخواند، خواندن حمد به همين صورت کافي است و اگر نتواند، به احتياط واجب مقداري از قرآن را که مي‌تواند صحيح بخواند به آن اضافه کند و اگر نتواند، تسبيح بگويد و اگر وقت براي يادگرفتن همه حمد نباشد اگر به مقدار معتنابه ياد بگيرد کافي است و اگر نتواند، مقداري از قرآن را بخواند که عرفاً قرآن خواندن صدق کند و اگر نتواند، تسبيح بگويد و اما سوره از جاهلي که نتواند ياد بگيرد ساقط است.
* '''سیستانی:''' اگر نتواند قرائت خود را تصحیح کند، هرچند در اثر مسامحه و سهل انگاری، ولی مقدار زیادی از سوره حمد را بتواند به طور صحیح بخواند، خواندن حمد به همین صورت کافی است و اگر نتواند، به احتیاط واجب مقداری از قرآن را که می‌تواند صحیح بخواند به آن اضافه کند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و اگر وقت برای یادگرفتن همه حمد نباشد اگر به مقدار معتنابه یاد بگیرد کافی است و اگر نتواند، مقداری از قرآن را بخواند که عرفاً قرآن خواندن صدق کند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و اما سوره از جاهلی که نتواند یاد بگیرد ساقط است.
* آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: اگر ياد گرفتن قرائت و احکام واجبه نماز ممکن نشود، نماز طواف را به جماعت بخواند ولي اکتفا به آن اشکال دارد و واجب است به طور فرادي نيز بخواند و اگر نايب هم بگيرد جهت نماز، بهتر و مطابق با احتياط است.  
* '''صافی و گلپایگانی:''' اگر یاد گرفتن قرائت و احکام واجبه نماز ممکن نشود، نماز طواف را به جماعت بخواند ولی اکتفا به آن اشکال دارد و واجب است به طور فرادی نیز بخواند و اگر نایب هم بگیرد جهت نماز، بهتر و مطابق با احتیاط است.  
* آية الله مکارم: بنا بر احتياط واجب، جماعت در نماز طواف مشروع نيست.}}
* '''مکارم:''' بنا بر احتیاط واجب، جماعت در نماز طواف مشروع نیست.}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۷۵: خط ۳۰۲:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' نماز طواف را در همه اوقات مي‌شود خواند مگر آنکه مزاحمت کند با وقت نماز واجب، که اگر نماز طواف بخواند موجب فوت يوميه شود، پس بايد اول نماز يوميه را بخواند. {{توضیح مساله|۷۹۰|
'''امام خمینی:''' نماز طواف را در همه اوقات می‌شود خواند مگر آنکه مزاحمت کند با وقت نماز واجب، که اگر نماز طواف بخواند موجب فوت یومیه شود، پس باید اول نماز یومیه را بخواند. {{توضیح مساله|۷۹۰|


* آية الله زنجاني: و همچنين است اگر مزاحمت کند با واجب اهم ديگري، و در هر حال اگر نافرماني کرده نماز طواف را بخواند صحيح است.}}
* '''زنجانی:''' و همچنین است اگر مزاحمت کند با واجب اهم دیگری، و در هر حال اگر نافرمانی کرده نماز طواف را بخواند صحیح است.}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۲۸۷: خط ۳۱۴:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر کسي از روي بي‌مبالاتي مسامحه کرد در ياد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که مي‌تواند بايد بخواند و صحيح است، ليکن معصيت‌کار است و احتياط آن است که به دستور مسئله 789 عمل کند و اگر ممکن است کسي را وادار کند که تلقين او کند.{{توضیح مساله|۷۹۱|
'''امام خمینی:''' اگر کسی از روی بی‌مبالاتی مسامحه کرد در یاد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که می‌تواند باید بخواند و صحیح است، لیکن معصیت‌کار است و احتیاط آن است که به دستور مسئله ۷۸۹ عمل کند و اگر ممکن است کسی را وادار کند که تلقین او کند.{{توضیح مساله|۷۹۱|


* نظر آيات عظام در ذيل مسئله 789 گذشت.
* نظر آیات عظام در ذیل مسئله ۷۸۹ گذشت.
* آية الله تبريزى، آية الله خويي: بنا بر احتياط واجب به هر نحوي که خودش مي‌تواند بخواند و با جماعت هم بخواند و نايب هم بگيرد.
* '''تبریزی و خویی:''' بنا بر احتیاط واجب به هر نحوی که خودش می‌تواند بخواند و با جماعت هم بخواند و نایب هم بگیرد.
* آية الله زنجاني: به کامل‌ترين شکلي که مي‌تواند ـ ولو با تلقين ـ بخواند و کفايت مي‌کند و به جماعت خواندن، مطابق احتياط استحبابي است.
* '''زنجانی:''' به کامل‌ترین شکلی که می‌تواند ـ ولو با تلقین ـ بخواند و کفایت می‌کند و به جماعت خواندن، مطابق احتیاط استحبابی است.
* آية الله سيستاني: احتياط مستحب در صورت مقصر بودن، اين است که هم نماز را به کيفيتي که بيان آن گذشت به جا آورد و هم آن را به جماعت بخواند و هم نايب جهت انجام آن از طرفش بگيرد.}}
* '''سیستانی:''' احتیاط مستحب در صورت مقصر بودن، این است که هم نماز را به کیفیتی که بیان آن گذشت به جا آورد و هم آن را به جماعت بخواند و هم نایب جهت انجام آن از طرفش بگیرد.}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
خط ۳۰۲: خط ۳۲۹:
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' نماز طواف استحبابي لازم نيست در نزد مقام ابراهيم باشد بلکه در هر جاي مسجدالحرام جايز است، به خصوص در موقع ازدحام مناسب است مراعات ساير حجاج را بنمايند.
'''امام خمینی:''' نماز طواف استحبابی لازم نیست در نزد مقام ابراهیم باشد بلکه در هر جای مسجدالحرام جایز است، به خصوص در موقع ازدحام مناسب است مراعات سایر حجاج را بنمایند.
|}
|}
==منبع==
{{برگرفتگی
| پیش از لینک =
| منبع = صفحه ۳۶۹ تا ۳۷۶ کتاب مناسک حج مطابق با فتاوای امام خمینی(ره) و مراجع معظم تقلید
| لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمناسک_حج_چاپ_۱۳۹۷.pdf&page=369
| توضیحات منبع = تهیه و تنظیم در [[پژوهشکده حج و زیارت]]، منتشر شده به سال ۱۳۹۷،
}}
{{پایان}}
==مقاله‌های مرتبط==
*[[طواف]]
*[[نماز طواف]]
{{ناوبری فتواها}}
{{حج و عمره}}
[[رده:فتواها درباره اعمال حج]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۵۷

مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام نماز طواف است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله نماز طواف.
نماز طواف (فتوای مراجع)
دسته اعمال عمره و حج
مکان مسجد‌الحرام پشت مقام ابراهیم
عمل قبلی طواف
عمل بعدی سعی
مکان‌های وابسته مطاف
جستارهای وابسته نماز طواف؛اعمال عمره تمتع؛ اعمال حج تمتع

ببینید: آموزش احکام نماز طواف.

چگونگی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۷۳

امام خمینی: واجب است بعد از تمام شدن طواف عمره، دو رکعت نماز بخواند؛ مثل نماز صبح.


مسئله ۷۷۴

امام خمینی: می‌تواند نماز طواف را با هر سوره‌ای که خواست بخواند، مگر سوره‌های سجده،[م۷۷۴ ۱] و مستحب است در رکعت اول، بعد از «حمد»، سوره «قل هو الله احد» را بخواند و در رکعت دوم، سوره «قل یا أیها الکافرون» را بخواند.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • زنجانی: قرائت سوره‌های سجده در نماز، مانعی ندارد ولی نباید آیه سجده را بخواند.
    • سیستانی: قرائت سوره‌های سجده در نماز جایز است، ولی اگر سجده را انجام داد نماز باطل می‌شود مگر اینکه سهواً سجده کند و اگر سجده نکند نماز صحیح است ولی گناه کرده است و اگر قبل از آیه سجده، به سوره‌ای دیگر عدول کند اشکال ندارد هرچند عمداً شروع کرده باشد.


مسئله ۷۷۵

امام خمینی: جایز است نماز طواف را بلند بخواند مثل نماز صبح یا آهسته مثل نماز ظهر.

شک در رکعات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۷۶

امام خمینی: شک در رکعات نماز طواف موجب بطلان نماز است[م۷۷۶ ۱] و باید اعاده کند و بعید نیست اعتبار ظن در رکعات[م۷۷۶ ۲] و در ظن در افعال احتیاط کند[م۷۷۶ ۳] و در احکام، این نماز با نماز یومیه مساوی است.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • بهجت: بعد از استقرار آن به تروّی علی الأحوط، و اظهر اعتبار ظن در رکعات است مثل ظن در افعال؛ چه ظن به وجود باشد یا عدم به مصحّح باشد یا مبطل به رکن باشد یا غیر آن، در محل شک و یا نسیان باشد یا خارج از محل. پس لوازم آن از تدارک یا بطلان یا عدم تدارک را مترتّب می‌کند، اگرچه احتیاط در اعاده است فی الجمله، در صورت تعلّق ظن به فعل که تدارک نمی‌کند مگر در موردی که انجام دادن آن مبطل نباشد یقیناً.
  2. ↑
    • مکارم: احتیاط واجب اعاده بعد از اتمام است.
  3. ↑
    • تبریزی، خویی و سیستانی: ظن در افعال حکم شک را دارد.
    • سبحانی، گلپایگانی و فاضل: ظن در افعال معتبر است.

فاصله انداختن با طواف[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۷۷

امام خمینی: احوط آن است[م۷۷۷ ۱] که بعد از طواف مبادرت به نماز کند و زود به جا آورد.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • تبریزی و خویی: بایستی بعد از طواف مبادرت به نماز کند، که در عرف نگویند بین آنها فاصله شده.
    • خامنه‌ای: نباید بین طواف و نماز آن فاصله ایجاد شود.
    • زنجانی: نماز طواف وقت معینی ندارد ولی چون از توابع و ملحقات طواف است موالات بین طواف واجب و نماز معتبر است، یعنی نباید بدون عذر بین آن و طواف، فاصله بیندازد به قدری که عرفاً از توابع آن به حساب نیاید؛ ولی اگر به جهت عذری مانند تشکیل صفوف جماعت یا تجدید وضو به تأخیر بیفتد اشکال ندارد و اگر بدون عذر، نماز را به تأخیر بیندازد باید بعد از خواندن نماز، طواف و نماز را اعاده کند.
    • سبحانی: بایستی بعد از طواف مبادرت به نماز کند و فاصله آن دو زیاد نباشد که موالات به هم بخورد و این یک امر عرفی است.
    • سیستانی: به این معنی که به نظر عرف بین آن دو فاصله‌ای نباشد ولی فاصله به مقدار ده دقیقه برای استراحت یا یافتن جای مناسب و مانند آن اشکال ندارد ولی کاری دیگر مانند نماز قضا به احتیاط واجب نباید انجام دهد.
    • فاضل: اقوی مبادرت به نماز است و در صورتی که عالماً و عامداً اخلال به فوریت کند، بنا بر احتیاط طواف باطل می‌شود.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۷۸

امام خمینی: واجب است که این نماز نزد مقام ابراهیم واقع شود[م۷۷۸ ۱] و احتیاط واجب آن است که پشت مقام به جا آورد[م۷۷۸ ۲] [به طوری] که سنگی که مقام است بین او و خانه کعبه واقع شود و بهتر آن است که هرچه ممکن باشد نزدیک‌تر بایستد، لیکن نه به طوری که مزاحمت با سایرین کند.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • گلپایگانی: بنا بر احتیاط واجب نزد مقام واقع شود.
  2. ↑
    • تبریزی، آیة لله خویی: احوط بلکه اظهر آن است... .
    • خامنه‌ای: واجب است که نماز [طواف] پشت مقام ابراهیم(ع) و ـ در صورت عدم ایجاد زحمت برای دیگران ـ نزدیک به مقام اقامه شود؛ و در صورتی که این امر میسر نشود، می‌تواند آن را در مسجدالحرام، پشت مقام و با فاصله از آن، به جا آورد.
    • زنجانی: نماز طواف واجب را باید «پشت مقام» به جا آورد و همچنین باید نزدیک مقام باشد به قدری که مردم بگویند «نزد مقام» نماز می‌خواند.
    • سبحانی: جایگاه نماز طواف نزد مقام ابراهیم است بنابراین پشت مقام و یا دو جانب او مادامی که جلوتر از مقام نباشد از نظر صحت نماز یکسان است. هرگاه به خاطر ازدحام جمعیت نتواند نزد مقام نماز بخواند، نماز را در نزدیک‌ترین نقطه به مقام به جا آورد خواه این نقطه پشت مقام محسوب شود یا دو جانب آن، و لازم نیست برای خلوت شدن مقام صبر کند چه بسا صبر کردن موجب از بین رفتن موالات بین طواف و نماز آن بشود و اگر جمعیت طواف‌کننده چنان‌که در ایام حج و یا بعضی ایام عمره تا شعاع خیلی زیاد از کعبه ادامه دارد، موجب شود نماز را در فاصله دور بخواند، باید جوری بایستد که مقام بین او و خانه باشد نه یکی از دو طرف آن.
    • سیستانی و فاضل: اظهر آن است....
    • نوری: در هر نقطه‌ای از مسجدالحرام نماز طواف را بخواند مجزی است، هرچند بهتر است که نسبت به مقام حضرت ابراهیم، الأقرب فالأقرب (هرچه نزدیک‌تر باشد بهتر است) را مراعات کند.


مسئله ۷۷۹

امام خمینی: اگر به واسطه زیادی جمعیت نتوانست پشت مقام بایستد؛ به طوری که گفته شود نزد مقام نماز می‌کند به واسطه دوری زیاد، در یکی از دو جانب به جا آورد[م۷۷۹ ۱] در جایی که گفته شود نزد مقام نماز می‌خواند.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • تبریزی: نماز باید پشت مقام باشد و در نزدیکی آن و در صورت عدم تمکن از نزدیکی مقام، با مراعات الأقرب فالاقرب به مقام بنا بر احتیاط، پشت مقام می‌تواند به جا آورد.
    • خامنه‌ای: به ذیل مسئله قبل مراجعه شود.
    • خویی: در صورت عدم تمکن از نماز نزدیک مقام، می‌تواند با رعایت الأقرب فالأقرب دورتر نماز بخواند ولی به هر حال باید پشت مقام باشد.
    • زنجانی: در مواقع ازدحام طواف‌کنندگان، لازم نیست نماز طواف واجب را نزد مقام بخواند، هرچند بتواند با محافظت همراهان، نزدیک مقام نماز بخواند؛ بنابراین می‌تواند تا جایی که مزاحمت طواف‌کنندگان نباشد عقب برود، اما باید پشت مقام بایستد به طوری که عرفاً رو به مقام و کعبه باشد و نماز در قسمت‌های راست و چپ مقام، صحیح نیست، هرچند به مقام نزدیک‌تر باشد.
    • سبحانی: در این مسئله و مسئله بعدی طبق ذیل مسئله ۷۷۸ عمل شود.
    • سیستانی: و اگر نتواند پشت مقام و نزدیک به آن به جا آورد، احتیاط واجب آن است که هم آن را در نزدیکی اش؛ چه در سمت راست باشد و یا چپ، و هم دور از آن ولی پشت مقام به جا آورد و اگر نتواند آن دو را به جا آورد، هر کدام که ممکن است انجام دهد و اگر نتواند هیچ‌کدام را انجام دهد، در هر جای مسجد که شده انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب رعایت کند هرچه به مقام نزدیک‌تر باشد و اگر پس از آن، تا زمانی که وقت سعی تنگ شود توانست نزدیک به مقام و پشت آن نماز را اعاده کند، احتیاط مستحب اعاده آن است.
    • فاضل: اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن نماز بخواند، احتیاطاً در یکی از دو طرف مقام و هم پشت مقام و دور از آن، نماز بخواند.
    • مکارم: می‌تواند در جایی از دو طرف مقام یا عقب‌تر از مقام نماز بخواند.


مسئله ۷۸۰

امام خمینی: اگر ممکن نشد در دو جانب نزد مقام نماز را به جا آورد باید ملاحظه نزدیک‌تر را بکند از میان دو جانب و پشت مقام،[م۷۸۰ ۱] و اگر سه طرف مساوی باشند، در پشت نماز بخواند و در دو طرف کافی نیست[م۷۸۰ ۲] و اگر دو طرف نزدیک‌تر از پشت باشند به مقام ولکن هیچ‌کدام نزد مقام نباشد بعید نیست جایز بودن اکتفا به پشت لکن احتیاط آن است که یک نماز در پشت مقام بخواند و یک نماز در یک طرف با ملاحظه نزدیک‌تری و احوط اعاده نماز است[م۷۸۰ ۳] در صورت امکان در پشت مقام تا وقتی که وقت تنگ نشده برای سعی.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • بهجت: و اگر آن هم ممکن نباشد، مراعات می‌کند الأقرب فالأقرب به سوی خلف مقام و دو جانب آن را، با رعایت احتیاط، در صورت دوران امر بین بعض مراتب خلف و اَحَد جانبین به جمع در نماز بلکه به اعاده، پس از تمکن از نماز در پشت سر، اگرچه در آخر وقت امکان باشد و نماز طواف مستحب در هر جای
    • مسجد باشد جایز است.
    • تبریزی و خویی: حکم آن در مسئله قبل گذشت.
    • خامنه‌ای: به ذیل مسئله ۷۷۸ مراجعه شود.
    • زنجانی: به ذیل مسئله قبل مراجعه شود.
    • فاضل: احوط نماز خلف مقام است.
  2. ↑
    • سبحانی: کافی است.
  3. ↑
    • تبریزی، خویی و سبحانی: اعاده لازم نیست.
    • فاضل: اولی اعاده نماز است.
    • گلپایگانی: بهتر آن است که هر وقت توانست نماز را دوباره پشت مقام رجائاً بخواند.


مسئله ۷۸۱

امام خمینی: جایز است نماز طواف مستحب را در هر جای مسجدالحرام که بخواهد به جا آورد، اگرچه در حال اختیار، بلکه گفته‌اند که آن را می‌تواند عمداً ترک کند.[م۷۸۱ ۱]


مراجع دیگر:
  1. ↑
    • بهجت: مورد تأمّل است.
    • سبحانی: نباید عمداً ترک کند.
    • سیستانی: ظاهر آن است که نماز طواف مستحب، مستحب است.
    • صافی، گلپایگانی: سزاوار نیست ترک کنند.
    • مکارم: ترک آن مشکل است.

فراموش کردن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۸۲

امام خمینی: اگر کسی نماز طواف واجب را فراموش کند باید هر وقت که یادش آمد در مقام ابراهیم به جا آورد و به همان دستوری که در مسئله ۷۷۸ به بعد ذکر شده عمل نماید.[م۷۸۲ ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • زنجانی: این در صورتی است که در مکه یا حوالی آن یادش بیاید، ولی اگر بعد از دور شدن از مکه یادش آمد می‌تواند همان جا نماز بخواند.
    • سبحانی: باید نماز طواف را به جا بیاورد ولی اعاده اعمال مترتبه واجب نیست و اگر در مکه است باید نماز را در مسجدالحرام نزد مقام ابراهیم به جا آورد و اگر از مکه خارج شده است و بازگشت به مکه مشکل نباشد باید به مکه برگردد و در نزد مقام ابراهیم نماز بخواند و در صورت مشکل بودن، هر کجا متذکر شد، می‌تواند آن را به جا آورد و در این صورت احتیاطاً برای نماز نایب نیز بگیرد که در نزد مقام نیز بخواند.


مسئله ۷۸۳

امام خمینی: اگر نماز طواف را فراموش کند و در بین سعی بین صفا و مروه یادش بیاید، از همان جا سعی را رها کند و برگردد، دو رکعت نماز را بخواند، بعد از آن، سعی را از همان جا[م۷۸۳ ۱] تمام کند.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • صافی و گلپایگانی: در صورت تجاوز از نصف، بقیه سعی را و در کمتر از نصف، همه آن را مجدداً به جا آورد.


مسئله ۷۸۴

امام خمینی: شخصی که نماز را فراموش کرده و سایر اعمال را که بعد از نماز باید عمل کند، عمل کرده، اعاده آنها ظاهراً لازم نباشد، اگرچه احتیاط استحبابی در اعاده است.


مسئله ۷۸۵

امام خمینی: اگر برگشتن به مسجدالحرام مشکل باشد از برای شخصی که نماز را فراموش کرده، باید هر جا یادش آمد نماز را به جا آورد، اگرچه در شهر دیگر باشد و برگشتن به حرم لازم نیست، اگرچه آسان باشد.[م۷۸۵ ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • بهجت: و احوط آن است برگردد به حرم اگر دشوار نباشد و آنها را به جا آورد و بعضی در صورت تعذر برگشتن به مقام، استنابه را لازم دانسته‌اند بنابراین احوط جمع است میان قضای آنها، در هر جا که متذکر شود و گرفتن نایب که آنها را در مقام به جای آورد.
    • تبریزی و خویی: احوط و اولی این است برگشته و نماز را در حرم به جا آورد.
    • خامنه‌ای: اگر پیش از خروج از مکه به یاد آورد و برگشت به مسجدالحرام برای او حرجی نباشد، باید برگردد به مسجدالحرام برای انجام نماز طواف، و اگر پس از خروج از مکه مکرمه به یادش آمد که نماز طواف را نخوانده است، باید آن را در همان محلی که به یاد آورده اقامه کند.
    • زنجانی: مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود.
    • سبحانی: مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود و اگر بازگشت مشکل نباشد باید برگردد.
    • سیستانی: اگر بعد از بیرون رفتن از مکه یادش بیاید، احتیاط واجب آن است که برگردد و نزد مقام نماز به جای آورد و اگر برگشتن برای او مشقت دارد نماز را در همان موضعی که یادش آمده انجام دهد و لازم نیست برای انجام نماز به حرم برگردد، گرچه میسور باشد.
    • صافی و گلپایگانی: و بهتر است نایب هم بگیرد تا خلف مقام برای او به جا آورد.
    • فاضل: اگر در منا باشد مخیر است بین خواندن نماز در منا و استنابه والاّ در هر جا که هست همان جا نماز بخواند گرچه جوازِ گرفتنِ نایب هم بعید نیست.
    • مکارم: منظور برگشتن به حرم، خارج از مسجدالحرام است.


مسئله ۷۸۶

امام خمینی: اگر کسی این نماز را به جا نیاورد و بمیرد، واجب است بر پسر بزرگِ[م۷۸۶ ۱] او، که آن را قضا کند؛ به نحوی که در کتاب «صلاة» تفصیل داده شده است.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • بهجت: بر ولی او لازم است آن را قضا کند.


مسئله ۷۸۷

امام خمینی: جاهل به مسئله، در احکامی که برای ناسی ذکر شد، شریک است با او.

تصحیح نماز[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۸۸

امام خمینی: واجب است بر هر مکلفی که نماز خود را یاد بگیرد و قرائت و ذکرهای واجب را پیش کسی درست کند که تکلیف الهی را به طور صحیح به جا آورد، خصوصاً کسی که می‌خواهد به حج برود باید نماز را تصحیح کند،[م۷۸۸ ۱] چون بعضی گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنین حج نیز باطل است. پس علاوه بر آنکه به این قول، از حجة الاسلام برائت ذمه پیدا نمی‌کند، ممکن است چیزهایی که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چیزهایی که گذشت، بر او حلال نشود.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • تبریزی: اگر با فرض تمکن به طور ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر اینکه جاهل قاصر یا معتقد به صحت قرائت باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود.
    • خویی: اگر در زمانی که نماز خواند می‌توانست صبر کند و قرائتش را تصحیح نماید و مع ذلک با قرائت ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر جاهل قاصر باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود.
    • زنجانی: کسی که می‌تواند همه یا برخی از اشتباه‌های نمازش را تصحیح کند باید طواف را به تأخیر بیندازد و پس از تصحیح قرائت، طواف و نماز آن را به جا آورد، ولی اگر بدون اطلاع از این امر طواف و اعمال بعدی را به جا آورد، هر وقت متوجه شود باید قرائتش را یاد بگیرد و نماز طوافش را به تفصیلی که در مسئله ۷۸۲ گذشت بخواند، ولی طواف و اعمال بعدی او صحیح است.
    • سبحانی: اگر کسی با احرام عمره وارد مکه شد و عمداً از یادگیری قرائت صحیح سرباز زد، معصیت‌کار است و در صورتی که برای او حرجی نباشد باید در احرام بماند و قرائت نماز را اصلاح کند و در صورت حرجی بودن طواف و نماز را به جا آورده و سپس نماز را یاد بگیرد و به طور صحیح اعاده کند و اگر نتوانست یاد بگیرد احتیاطاً نایب بگیرد.


مسئله ۷۸۹

امام خمینی: اگر شخصی نتوانست قرائت یا ذکرهای واجب را یاد بگیرد باید نماز را به هر ترتیبی که می‌تواند خودش به جا آورد و کافی است و اگر ممکن است، کسی را بگمارد که نماز را تلقین او کند[م۷۸۹ ۱] و احتیاط آن است که در مقام ابراهیم به شخص عادلی اقتدا کند، لیکن اکتفا به نماز جماعت نکند؛ چنان‌که نایب گرفتن نیز کافی نیست.[م۷۸۹ ۲]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • تبریزی، خویی و مکارم: قرائت به همین مقدار که عربی صحیح بر آن صدق کند کافی است و کسی که اصلاً امکان صحیح خواندن برایش وجود ندارد، مثل کسی که لکنت زبان دارد، به همان نحو اگر بخواند صحیح است و تکلیف دیگری ندارد.
    • سبحانی: و اگر موفق نشد، کسی را وادار کند که قرائت صحیح را به او تلقین کند و اگر امکان نداشت به هر نحو که می‌تواند به جا آورد و احتیاطاً نایب هم بگیرد.
  2. ↑
    • بهجت: و اگر ممکن شود نماز طواف را در مقام به جماعت بخواند و در صورت عدم امکان جماعت، عمل به وظیفه یومیّه کافی است.
    • خامنه‌ای: جایز بودن اقامه نماز طواف به جماعت معلوم نیست.
    • زنجانی: نماز جماعت و گرفتن نایب لزومی ندارد.
    • سیستانی: اگر نتواند قرائت خود را تصحیح کند، هرچند در اثر مسامحه و سهل انگاری، ولی مقدار زیادی از سوره حمد را بتواند به طور صحیح بخواند، خواندن حمد به همین صورت کافی است و اگر نتواند، به احتیاط واجب مقداری از قرآن را که می‌تواند صحیح بخواند به آن اضافه کند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و اگر وقت برای یادگرفتن همه حمد نباشد اگر به مقدار معتنابه یاد بگیرد کافی است و اگر نتواند، مقداری از قرآن را بخواند که عرفاً قرآن خواندن صدق کند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و اما سوره از جاهلی که نتواند یاد بگیرد ساقط است.
    • صافی و گلپایگانی: اگر یاد گرفتن قرائت و احکام واجبه نماز ممکن نشود، نماز طواف را به جماعت بخواند ولی اکتفا به آن اشکال دارد و واجب است به طور فرادی نیز بخواند و اگر نایب هم بگیرد جهت نماز، بهتر و مطابق با احتیاط است.
    • مکارم: بنا بر احتیاط واجب، جماعت در نماز طواف مشروع نیست.

متفرقه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله ۷۹۰

امام خمینی: نماز طواف را در همه اوقات می‌شود خواند مگر آنکه مزاحمت کند با وقت نماز واجب، که اگر نماز طواف بخواند موجب فوت یومیه شود، پس باید اول نماز یومیه را بخواند. [م۷۹۰ ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • زنجانی: و همچنین است اگر مزاحمت کند با واجب اهم دیگری، و در هر حال اگر نافرمانی کرده نماز طواف را بخواند صحیح است.


مسئله ۷۹۱

امام خمینی: اگر کسی از روی بی‌مبالاتی مسامحه کرد در یاد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که می‌تواند باید بخواند و صحیح است، لیکن معصیت‌کار است و احتیاط آن است که به دستور مسئله ۷۸۹ عمل کند و اگر ممکن است کسی را وادار کند که تلقین او کند.[م۷۹۱ ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • نظر آیات عظام در ذیل مسئله ۷۸۹ گذشت.
    • تبریزی و خویی: بنا بر احتیاط واجب به هر نحوی که خودش می‌تواند بخواند و با جماعت هم بخواند و نایب هم بگیرد.
    • زنجانی: به کامل‌ترین شکلی که می‌تواند ـ ولو با تلقین ـ بخواند و کفایت می‌کند و به جماعت خواندن، مطابق احتیاط استحبابی است.
    • سیستانی: احتیاط مستحب در صورت مقصر بودن، این است که هم نماز را به کیفیتی که بیان آن گذشت به جا آورد و هم آن را به جماعت بخواند و هم نایب جهت انجام آن از طرفش بگیرد.


مسئله ۷۹۲

امام خمینی: نماز طواف استحبابی لازم نیست در نزد مقام ابراهیم باشد بلکه در هر جای مسجدالحرام جایز است، به خصوص در موقع ازدحام مناسب است مراعات سایر حجاج را بنمایند.

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه ۳۶۹ تا ۳۷۶ کتاب مناسک حج مطابق با فتاوای امام خمینی(ره) و مراجع معظم تقلید تهیه و تنظیم در پژوهشکده حج و زیارت، منتشر شده به سال ۱۳۹۷، است.

مقاله‌های مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]


برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=نماز_طواف_(فتاوای_مراجع)&oldid=50447»