بیتوته: تفاوت میان نسخهها
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
بیتوته به معنای درک کردن شب، شب زندهداری در حال عبادت یا معصیت، و پرداختن به کاری در شب، و در کاربرد احادیث و فقه به معنای توقف و اقامت شبانه کلی یا جزئی در جایی است. | بیتوته به معنای درک کردن شب، شب زندهداری در حال عبادت یا معصیت، و پرداختن به کاری در شب، و در کاربرد احادیث و فقه به معنای توقف و اقامت شبانه کلی یا جزئی در جایی است. | ||
فضایل و آداب و چگونگی بیتوته، در [[قرآن کریم]] و روایات [[پیامبر(ص)]] و [[اهلبیت(ع)]] ذکر شده است و در منابع فقهی، در مباحثی چون نکاح، طلاق و [[حج]] به کار برده شده | فضایل و آداب و چگونگی بیتوته، در [[قرآن کریم]] و روایات [[پیامبر(ص)]] و [[اهلبیت(ع)]] ذکر شده است و در منابع فقهی، در مباحثی چون نکاح، طلاق و [[حج]] به کار برده شده است. | ||
بیتوته واجب و مستحب در حج و [[حرمین]] دارای احکام و آدابی است که در منابع به آنها پرداخته شده و مورد بحث قرار گرفته است. | |||
==واژهشناسی== | ==واژهشناسی== | ||
واژه «بیتوته» مصدر از ریشه «ب ـ ی ـ ت» به معنای درک کردن شب، شب را سپری کردن، شب زندهداری در حال عبادت یا معصیت و پرداختن به کاری در شب است.<ref>العین، ج8، ص138؛ الصحاح، ج1، ص245؛ لسان العرب، ج2، ص16، «بیت.</ref> | واژه «بیتوته» مصدر از ریشه «ب ـ ی ـ ت» به معنای درک کردن شب، شب را سپری کردن، شب زندهداری در حال عبادت یا معصیت و پرداختن به کاری در شب است.<ref>العین، ج8، ص138؛ الصحاح، ج1، ص245؛ لسان العرب، ج2، ص16، «بیت.</ref>در کاربرد احادیث و فقه به معنای توقف و اقامت شبانه کلی یا جزئی در جایی؛ خواه در خواب و خواه در بیداری، است.<ref>کشف اللثام، ج6، ص245؛ حاشیة الدسوقی، ج2، ص44؛ جواهر الکلام، ج20، ص11-12.</ref> | ||
==بیتوته در قرآن و روایات== | ==بیتوته در قرآن و روایات== | ||
[[قرآن کریم]] در آیه 64 [[سوره فرقان]]، به اهمیت بیتوته و عبادت در شب تصریح کرده است: ({{قلم رنگ|سبز|وَ الَّذینَ یَبیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً}}). همچنین در احادیث شیعی، بیتوته شب عاشورا در [[حائر حسینی]]{{یادداشت|حائر حسینی، محدودهای پیرامون قبر امام حسین(ع) است و شخص مسافر میتواند یا مستحب است نمازش را در آن محدوده به صورت کامل بخواند نه شکسته. (الروضةالبهیه، ج۱، ص۷۸۷ـ۷۸۸؛ العروة الوثقی، ج۲، ص۱۶۴؛ تاریخ کربلاء و حائرالحسین(ع)، ص۲۶.)}} و نیز بیتوته همراه با عبادت در شبهای [[نیمه شعبان]] و [[عرفه]] (9 [[ذیحجه]]) در [[کربلا]] بسیار سفارش شده است.<ref>کامل الزیارات، ص323، 336، 452؛ مصباح المتهجد، ص771-772، 853.</ref> | [[قرآن کریم]] در آیه 64 [[سوره فرقان]]، به اهمیت بیتوته و عبادت در شب تصریح کرده است: ({{قلم رنگ|سبز|وَ الَّذینَ یَبیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً}}). همچنین در احادیث شیعی، بیتوته شب عاشورا در [[حائر حسینی]]{{یادداشت|حائر حسینی، محدودهای پیرامون قبر امام حسین(ع) است و شخص مسافر میتواند یا مستحب است نمازش را در آن محدوده به صورت کامل بخواند نه شکسته. (الروضةالبهیه، ج۱، ص۷۸۷ـ۷۸۸؛ العروة الوثقی، ج۲، ص۱۶۴؛ تاریخ کربلاء و حائرالحسین(ع)، ص۲۶.)}} و نیز بیتوته همراه با عبادت در شبهای [[نیمه شعبان]] و [[عرفه]] (9 [[ذیحجه]]) در [[کربلا]] بسیار سفارش شده است.<ref>کامل الزیارات، ص323، 336، 452؛ مصباح المتهجد، ص771-772، 853.</ref> | ||
بر پایه احادیث، [[حضرت آدم(ع)]] هنگام حجگزاری خود در [[حطیم]] و [[حضرت ابراهیم(ع)]] در [[مشعر الحرام]] بیتوته میکردند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص239؛ النوادر، ص138.</ref> پیامبر(ص) نیز در [[مناسک حج]]، شبهایی را در [[ذی الحلیفه]]،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص10؛ سنن ابی داود، ج1، ص403.</ref> [[عرفات]]، [[منا]] و [[مشعر]] بیتوته فرمود. او در [[مسجدالنبی]] در [[مدینه]] نیز بیتوته میکرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص46-47.</ref> | بر پایه احادیث، [[حضرت آدم(ع)]] هنگام حجگزاری خود در [[حطیم]] و [[حضرت ابراهیم(ع)]] در [[مشعر الحرام]] بیتوته میکردند.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص239؛ النوادر، ص138.</ref> پیامبر(ص) نیز در [[مناسک حج]]، شبهایی را در [[ذی الحلیفه]]،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص10؛ سنن ابی داود، ج1، ص403.</ref> [[عرفات]]، [[منا]] و [[مشعر]] بیتوته فرمود. او در [[مسجدالنبی]] در [[مدینه]] نیز بیتوته میکرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص46-47.</ref> | ||
==احکام== | |||
==احکام | |||
برخی احکام، واجبات و مستحبات بیتوته در حج و [[حرمین]] عبارتند از: | |||
===بیتوته پیش از ورود به مکه=== | ===بیتوته پیش از ورود به مکه=== | ||
فقیهان مالکی به پشتوانه | فقیهان مالکی به پشتوانه روایاتی درباره بیتوته پیامبر(ص) در [[ذی طوی]] پیش از ورود به [[مکه]]<ref>صحیح البخاری، ج1، ص125-126؛ صحیح مسلم، ج4، ص62؛ سنن ابی داود، ج1، ص417.</ref> بر آنند که اگر حجگزار هنگام شب به مکه برسد، [[مستحب]] است پیش از ورود به مکه، شب را در منطقه [[ذی طوی]] بیتوته کند و صبح وارد مکه شود.<ref>الموطّا، ج1، ص324؛ مواهب الجلیل، ج4، ص159؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، ج1، ص588.</ref> | ||
===بیتوته شب عرفه در منا=== | ===بیتوته شب عرفه در منا=== | ||
فقیهان امامی<ref>الکافی فی الفقه، ص198؛ جامع المدارک، ج2، ص427-428؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> و اهل سنت<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص52-53؛ المغنی، ج3، ص423.</ref> به پشتوانه احادیث،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص41؛ دعائم الاسلام، ج1، ص319؛ الکافی، ج4، ص461.</ref> | فقیهان امامی<ref>الکافی فی الفقه، ص198؛ جامع المدارک، ج2، ص427-428؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>المدونة الکبری، ج1، ص411؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص52-53؛ المغنی، ج3، ص423.</ref> به پشتوانه احادیث،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص41؛ دعائم الاسلام، ج1، ص319؛ الکافی، ج4، ص461.</ref> بیتوته شب عرفه در سرزمین منا را از سنتهای مستحب دانستهاند. همچنین در متون حدیثی [[شیعه]]<ref>اقبال الاعمال، ج2، ص49-56.</ref> و اهل سنت<ref>المصنف، ج7، ص133؛ مسند ابی یعلی، ج9، ص264؛ المعجم الکبیر، ج10، ص227.</ref> دعاها و اذکاری ویژه برای بیتوتهکننده در شب عرفه سفارش شده است. به نظر فقیهان امامیه، انجام برخی عبادات مانند نماز در شب عرفه در [[مسجد خیف]] مستحب است.<ref>السرائر، ج1، ص612؛ تحریر الاحکام، ج2، ص14؛ کتاب الحج، ج5، ص494.</ref> مستحب بودن بیتوته [[امیر الحاج]]، در شب عرفه در منا نیز در روایات<ref>الاستبصار، ج2، ص254؛ التهذیب، ج5، ص177.</ref> و منابع فقهی<ref>السرائر، ج1، ص585؛ ریاض المسائل، ج6، ص358؛ فقه الصادق، ج11، ص371.</ref> تأکید شده است. | ||
در متون حدیثی | |||
===بیتوته شب عید قربان در مشعرالحرام=== | ===بیتوته شب عید قربان در مشعرالحرام=== |