میقات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۶۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | {{مقاله فقهی | ||
| صفحه = | |||
| لینک = https://wikihaj.com/view/%D9%85%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA_(%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9) | |||
| متن =میقات (فتاوای مراجع) | |||
}} | |||
[[پرونده:میقات‌های پنج‌گانه.jpg|بندانگشتی|396x396پیکسل|تصاویری از میقات‌های پنج‌گانه: [[قرن المنازل]]، [[وادی عقیق]] (بخش [[ذی قار]])، [[جحفه]]، [[یلملم]] و [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]]. |جایگزین=]] | |||
'''میقات''' مکان‌هایی در [[عربستان]] که کسانی که قصد انجام [[عمره مفرده]]، [[عمره تمتع]] یا [[حج]] را دارند در آن [[احرام|مُحرم]] می‌شوند. بر اساس روایات، میقات‌های احرام به وسیله [[پیامبر(ص)]] تعیین شده و عبور از آن بدون احرام جایز نیست.<ref>وسائل الشیعة،ج ١١،ص ٣٠٧</ref> | |||
برای [[عمره تمتع]] پنج میقات تعیین شده است: [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]]، [[جحفه|جُحفه]]، [[یلملم|یَلَمْلَم]]، [[قرن المنازل|قَرنْ الْمَنازل]] و [[وادی عقیق]]. میقات [[حج تمتع|حجّ تمتّع]]، [[مکه]] است و میقات [[حج افراد|حج اِفراد]] و [[حج قران|حج قِران]]، یکی از مواقیت پنج‌گانه است. میقات [[عمره مفرده]]، اگر حاجی در مکه باشد، [[ادنی الحل]]، و اگر خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، یکی از آن میقات‌ها است. | |||
==مفهوم‌شناسی== | |||
میقات، در باب [[حج]]، مکانی است که شرعاً برای [[احرام]] مشخص شده است و قاصدان [[اعمال حج]] یا [[عمره]]، در آنجا مُحرِم شوند.<ref>غایة المنتهی فی جمع الإقناع والمنتهی، ج1، ص383؛ مجمع الفائدة و البرهان، ج6، ص179؛ جواهرالکلام، ج18، ص102.</ref> | |||
میقات در لغت، مصدر میمی و از ماده «و ق ت» و بر وزن مِفْعال است<ref>النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.</ref> و جمع آن مواقیت است. فراهیدی،<ref>العین، واژه وقت، ج5، ص199.</ref> فیومی،<ref>المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، واژه وقت، ص667.</ref> ابن اثیر،<ref>النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.</ref> طریحی<ref>مجمع البحرین، ج4، ص531، واژه وقت.</ref> و راغب اصفهانی<ref>مفردات، ص566، واژه وقت.</ref> معتقدند میقات در لغت به معنای زمانی و مکانی آمده است. | |||
میقات، به معنای ظرف زمان بوده که بعداً توسعه یافته و در مکان نیز، از جهت تشبیه به زمان به‌کار رفته است؛ بنابراین میقات شامل اسم زمان و مکان است و زمان و مکان معیّن را در بر می‌گیرد. سلطان العلماء در حاشیه شرح لمعه می‌گوید میقات اسم آلت بوده و اسمِ چیزی است که به وسیله آن، چیز دیگری از نظر زمان و مکان معیّن می‌شود.<ref>شرح لمعه، ج1، ص219.</ref> | |||
== تعداد میقات‌ها== | |||
برخی فقیهان به پنج ([[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]]، [[جحفه]]، [[میقات وادی عقیق|وادی عقیق]]، [[یلملم]] و [[قرن المنازل]])<ref>المبسوط فی فقه الامامیة، ج1، ص312؛ المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، ص106؛ الوسیلة الی نیل الفضیلة، ص160.</ref> و برخی به شش مکان<ref>ارشاد الاذهان، ج1، ص315؛ قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، ص177؛ المعة الدمشقیة فی فقه الامامیة، ص57.</ref> به عنوان میقات اشاره کرده‌اند؛ البته شیخ طوسی<ref>الجمل و العقود فی العبادات، ص132.</ref> به هفت، شهید اول<ref>الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، ج1، ص340.</ref> به ده و حتی برخی به یازده<ref>جواهر الکلام، ج18، ص103.</ref> مکان اشاره کرده‌اند. ریشه این اقوال، [[روایات]] مختلف در این باب است.<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص222.</ref> | |||
برخی از میقات‌هایی که غیر از مواقیت پنج‌گانه، به آنها اشاره شده است چنین‌اند: [[جعرانه|جِعْرانه]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج10، ص238.</ref>، [[تنعیم]]،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص214.</ref> [[حدیبیه]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.</ref>، [[فخ]] (برای کودکان)،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص243.</ref> [[مکه]] (برای حج)،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص246.</ref> [[محاذات]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص230.</ref> و [[ادنی‌الحل]].<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.</ref> | |||
{{سخ}} | |||
[[پرونده:نقشه میقات‌های حج.png|وسط|بی‌قاب|750پیکسل]] | |||
==احکام== | |||
[[پرونده:فیلم احرام عمره تمتع (میقات و زمان).mp4|چپ|thumb|ببینید:آشنایی با [[مسجد شجره]] و [[احرام]] عمره تمتع]] | |||
{{احکام احرام عمودی}} | |||
{{همچنین ببینید|احرام}} | |||
به فتوای همه فقیهان، احرام نخستین عمل واجب در حج و عمره است و باید در مکان‌هایی که شارع مقدس مشخص کرده و به آن میقات گفته می‌شود انجام پذیرد. فقهای امامیه معتقدند احرام فقط در میقات منعقد می‌شود؛ مگر در حالات خاصی مثل نذر کردن که می‌توان پیش از میقات، احرام بست. <ref>المعتبر، ج2، ص805؛ مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج6، ص168؛ جواهر الکلام، ج18، ص122.</ref> | |||
بسیاری از فقها آشنایی با مواقیت را واجب دانسته‌اند. | |||
«شیخ طوسی»<ref>النهایة فی مجرد الفقه والفتاوی، ص209.</ref> ، «ابن ادریس»<ref>السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج1، ص526.</ref>، «علامه»<ref>منتهی المطالب، ج2، ص665.</ref>، «مقدس اردبیلی»<ref>مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج6، ص179.</ref>، «صاحب جواهر»<ref>جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۰۷.</ref> و دیگر فقها<ref>الموسوعة الفقهیة، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ج6، ص495.</ref> به وجوب شناخت مواقیت تصریح کرده‌اند. | |||
=== در عمره === | |||
:* '''عمره تمتع:''' میقات‌های [[عمره تمتع]] عبارت است از: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]]، | |||
* [[جحفه]]، | |||
* [[یلملم]]، | |||
* [[قرن المنازل]]، | |||
* [[وادی عقیق (میقات)|وادی عقیق]]. | |||
{{پایان}} | |||
برای کسانی که از میقات‌های یاد شده عبور نکنند، میقاتشان محاذی یکی از میقات‌های گفته شده است. | |||
:* '''عمره مفرده:''' در [[عمره مفرده]]، اگر حاجی در [[مکه]] باشد، میقات او [[ادنی‌الحل|ادنی الحل]] است. اما اگر حاجی خارج از شهر مکه و خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، میقات او یکی از آن میقات‌ها است و چنانچه داخل میقات‌های یاد شده باشد، اختیار دارد که از یکی از آنها و یا از ادنی الحلّ مُحرم شود. میقات کودکان «فخّ» است.<ref>برگرفته از مصباح الناسکین،صص ٨۴ و ٨۵</ref> | |||
=== در حج === | |||
میقات در حج‌های واجب سه‌گانه متفاوت است. میقات در [[حج تمتع]]، شهر مکه و در [[حج افراد]] و [[حج قران]]، یکی از مواقیت پنج‌گانه است؛ البته اگر شخص در مکه و یا در محلی نزدیک‌تر از میقات به مکه باشد، خانه‌اش میقات او است، که در روایات از آن به «دویرة أهله» تعبیر شده است. | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = | | پیش از لینک = | ||
| منبع = '''فرهنگ اعلام | | منبع = '''فرهنگ اعلام جغرافیایی تاریخی در حدیث و سیره نبوی''' | ||
| | | توضیحات منبع = نویسنده: محمد محمد حسن شراب، نشر مشعر | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/404 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/404 | ||
}} | }} | ||
{{پایان}} | |||
==مقاله‌های مرتبط== | |||
*[[احرام]] | |||
*[[واجبات احرام]] | |||
*[[میقات (فتاوای مراجع)]] | |||
[[رده: | {{حج و عمره}} | ||
[[رده:احکام احرام]] | |||
[[رده:میقات‌های حج]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۴
|
این مقاله، راهنمای عملی احکام فقهی نیست. برای اطلاع از حکم و وظیفه شرعی به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه کنید. از جمله نگاه کنید به: میقات (فتاوای مراجع). |
میقات مکان‌هایی در عربستان که کسانی که قصد انجام عمره مفرده، عمره تمتع یا حج را دارند در آن مُحرم می‌شوند. بر اساس روایات، میقات‌های احرام به وسیله پیامبر(ص) تعیین شده و عبور از آن بدون احرام جایز نیست.[۱]
برای عمره تمتع پنج میقات تعیین شده است: مسجد شجره، جُحفه، یَلَمْلَم، قَرنْ الْمَنازل و وادی عقیق. میقات حجّ تمتّع، مکه است و میقات حج اِفراد و حج قِران، یکی از مواقیت پنج‌گانه است. میقات عمره مفرده، اگر حاجی در مکه باشد، ادنی الحل، و اگر خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، یکی از آن میقات‌ها است.
مفهوم‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
میقات، در باب حج، مکانی است که شرعاً برای احرام مشخص شده است و قاصدان اعمال حج یا عمره، در آنجا مُحرِم شوند.[۲]
میقات در لغت، مصدر میمی و از ماده «و ق ت» و بر وزن مِفْعال است[۳] و جمع آن مواقیت است. فراهیدی،[۴] فیومی،[۵] ابن اثیر،[۶] طریحی[۷] و راغب اصفهانی[۸] معتقدند میقات در لغت به معنای زمانی و مکانی آمده است.
میقات، به معنای ظرف زمان بوده که بعداً توسعه یافته و در مکان نیز، از جهت تشبیه به زمان به‌کار رفته است؛ بنابراین میقات شامل اسم زمان و مکان است و زمان و مکان معیّن را در بر می‌گیرد. سلطان العلماء در حاشیه شرح لمعه می‌گوید میقات اسم آلت بوده و اسمِ چیزی است که به وسیله آن، چیز دیگری از نظر زمان و مکان معیّن می‌شود.[۹]
تعداد میقات‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برخی فقیهان به پنج (مسجد شجره، جحفه، وادی عقیق، یلملم و قرن المنازل)[۱۰] و برخی به شش مکان[۱۱] به عنوان میقات اشاره کرده‌اند؛ البته شیخ طوسی[۱۲] به هفت، شهید اول[۱۳] به ده و حتی برخی به یازده[۱۴] مکان اشاره کرده‌اند. ریشه این اقوال، روایات مختلف در این باب است.[۱۵]
برخی از میقات‌هایی که غیر از مواقیت پنج‌گانه، به آنها اشاره شده است چنین‌اند: جِعْرانه[۱۶]، تنعیم،[۱۷] حدیبیه[۱۸]، فخ (برای کودکان)،[۱۹] مکه (برای حج)،[۲۰] محاذات[۲۱] و ادنی‌الحل.[۲۲]
احکام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
| واجبات |
| شروع از میقات • نیت • لباس احرام • تلبیه |
| محرمات احرام |
| مشترک بین زن و مرد |
| شکار حیوانات خشکی • کشتن جانوران بدن • کندن درختان • التذاذ جنسی • آمیزش • استمناء • عقد ازدواج • فسوق • جدال • زینت • بوی خوش • روغن مالیدن به بدن • نگاه کردن در آینه • سرمه کشیدن • ازاله مو • ناخن گرفتن • خون برون آوردن • کشیدن دندان • حمل سلاح |
| ویژه مردان |
| پوشیدن لباس دوخته • پوشاندن سر • استظلال |
| ویژه زنان |
| پوشاندن صورت • پوشاندن دست |
| دیگر احکام |
| مستحبات احرام |
| مکروهات احرام |
به فتوای همه فقیهان، احرام نخستین عمل واجب در حج و عمره است و باید در مکان‌هایی که شارع مقدس مشخص کرده و به آن میقات گفته می‌شود انجام پذیرد. فقهای امامیه معتقدند احرام فقط در میقات منعقد می‌شود؛ مگر در حالات خاصی مثل نذر کردن که می‌توان پیش از میقات، احرام بست. [۲۳]
بسیاری از فقها آشنایی با مواقیت را واجب دانسته‌اند. «شیخ طوسی»[۲۴] ، «ابن ادریس»[۲۵]، «علامه»[۲۶]، «مقدس اردبیلی»[۲۷]، «صاحب جواهر»[۲۸] و دیگر فقها[۲۹] به وجوب شناخت مواقیت تصریح کرده‌اند.
در عمره[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- عمره تمتع: میقات‌های عمره تمتع عبارت است از:
برای کسانی که از میقات‌های یاد شده عبور نکنند، میقاتشان محاذی یکی از میقات‌های گفته شده است.
- عمره مفرده: در عمره مفرده، اگر حاجی در مکه باشد، میقات او ادنی الحل است. اما اگر حاجی خارج از شهر مکه و خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، میقات او یکی از آن میقات‌ها است و چنانچه داخل میقات‌های یاد شده باشد، اختیار دارد که از یکی از آنها و یا از ادنی الحلّ مُحرم شود. میقات کودکان «فخّ» است.[۳۰]
در حج[ویرایش | ویرایش مبدأ]
میقات در حج‌های واجب سه‌گانه متفاوت است. میقات در حج تمتع، شهر مکه و در حج افراد و حج قران، یکی از مواقیت پنج‌گانه است؛ البته اگر شخص در مکه و یا در محلی نزدیک‌تر از میقات به مکه باشد، خانه‌اش میقات او است، که در روایات از آن به «دویرة أهله» تعبیر شده است.
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ وسائل الشیعة،ج ١١،ص ٣٠٧
- ↑ غایة المنتهی فی جمع الإقناع والمنتهی، ج1، ص383؛ مجمع الفائدة و البرهان، ج6، ص179؛ جواهرالکلام، ج18، ص102.
- ↑ النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.
- ↑ العین، واژه وقت، ج5، ص199.
- ↑ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، واژه وقت، ص667.
- ↑ النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.
- ↑ مجمع البحرین، ج4، ص531، واژه وقت.
- ↑ مفردات، ص566، واژه وقت.
- ↑ شرح لمعه، ج1، ص219.
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة، ج1، ص312؛ المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، ص106؛ الوسیلة الی نیل الفضیلة، ص160.
- ↑ ارشاد الاذهان، ج1، ص315؛ قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، ص177؛ المعة الدمشقیة فی فقه الامامیة، ص57.
- ↑ الجمل و العقود فی العبادات، ص132.
- ↑ الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، ج1، ص340.
- ↑ جواهر الکلام، ج18، ص103.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص222.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج10، ص238.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص214.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص243.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص246.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص230.
- ↑ وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.
- ↑ المعتبر، ج2، ص805؛ مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج6، ص168؛ جواهر الکلام، ج18، ص122.
- ↑ النهایة فی مجرد الفقه والفتاوی، ص209.
- ↑ السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج1، ص526.
- ↑ منتهی المطالب، ج2، ص665.
- ↑ مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج6، ص179.
- ↑ جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۰۷.
- ↑ الموسوعة الفقهیة، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ج6، ص495.
- ↑ برگرفته از مصباح الناسکین،صص ٨۴ و ٨۵
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از فرهنگ اعلام جغرافیایی تاریخی در حدیث و سیره نبوی نویسنده: محمد محمد حسن شراب، نشر مشعر است.